Úrval - 01.09.1970, Page 108

106
ÚRVAL
„Ég þori að hengja mig upp á, aS
þetta er ein af þessum amerísku
grínbrellum yðar gegn okkur,“ sagði
hann. Franklin játaði það, og það
kváðu við hlátrasköll, meðan White-
head lauk lestri greinarinnar.
Dögum saman var háðgrein þessi
helzta umræðuefni Lundúnabúa.
Franklin skrifaði William, að Mans-
field lávarður, einn helzti andstæð-
ingur amerísku nýlendnanna innan
brezku ríkisstjórnarinnar, hefði lýst
yfir því, að tilskipun þessi „væri
mjög snilldarlega samin“, en hann
hefði einnig spáð því, yggldur á
brún, að hún mundi „gera ógagn,
þar eð hún lýsti lögum og fram-
kvæmdum ríkisstjórnarinnar á
niðrandi hátt.“
En hvað Franklin snerti, greindi
hann þegar ýmis merki þess í ný-
lendunum, að brezku ríkisstjórn-
inni kynni brátt að verða gert þar
rnargt og mikið ógagn.
STOLNU BRÉFIN
Síðla árs 1772 hafði Franklin
skrifað eftirfarandi örlagaþrungin
orð í bréfi til vinar síns, Thomasar
Cushing í Boston: „Ég held, að ég'
ætti að skýra þér frá því, að nýlega
hef ég komizt yfir nokkur bréf úr
bréfaskiptum, sem ég hef ástæðu til
að halda, að hafi myndað grundvöll-
inn að flestum ef ekki öllum nú-
verandi kvörtunarefnum okkar ...
Ég hef gengið svo frá málunum, að
bréf þessi verði ekki birt opinber-
lega . .. í trausti þess, að þú bregðist
ekki þessum trúnaði mínum, sendi
ég þér frumrit bréfanna.“
Bréf þessi höfðu verið skrifuð af
Thomas Hutchinson, nýlendustióra í
Massachusettsnýlendunni, og And-
rew Oliver, aðstoðarnýlendustjóra
hans, á uppreisnartíma þeim, sem
hafizt hafði í Boston við samþykkt
Townshendlaganna um nýja vöru-
tolla. f bréfum þessum var ástand-
inu í nýlendunni þannig lýst, að
ætla mátti, að algert stjórnleysi væri
þar yfir vofandi. Og þar var brezka
stjórnin hvött til þess að senda her-
lið vestur til þess að lækka rostann
í múgnum í Boston.
Astæða Franklins fyrir sendingu
bréfanna til Boston hefur ekki getað
verið önnur en sú, að hann lýsti í
bréfi sínu, sem fylgdi bréfum þess-
um. Hann sagði þar, að hann vonað-
ist til þess, að ættjarðarvinirnir í
Boston álitu sig þá ekki hafa eins
mikla ástæðu til þess að hata Eng-
iand, er þeir hefðu komizt að því, að
framkvæmdir brezku stjórnarinnar
höfðu verið grundvallaðar á röngum
upplýsingum og ýkjum þeirra Hutc-
hinson og Olivers.
En amerísku ættjarðarvinirnir í
Boston skeyttu ekkert um fyrirmæli
Franklins. Þeir tóku afrit af bréf-
um Hutchinson og gerðu ráðstafanir
til þess, að þau yrðu birt í blöðum.
Þegar William Franklin frétti þetta,
skrifaði hann föður sínum og lét þar
í Ijósi vanþóknun sína á því, að
einkabréf starfsbróður síns, aðstoð-
arnýlendustjórans í Massachusetts,
yrðu birt opinberlega á slíkan hátt.
Hann sagði enn fremur, að Hutchin-
son ásakaði Franklin um að hafa
ráðlagt ættjarðarvinunum í Boston
það, að þeir skyldu krefjast þess, að
bréfin yrðu birt. Að lokum lýsti
hann yfir áhyggium vegna þessa og
bað föður sinn um útskýringu.