Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 8

104
Japan.
Skírnir,
íslendingar eiga hins vegar um 15 kr. á mann í varasjóði
sínum og skulda engum.
Þó hagur Japana sé nú að ýmsu leytí erfiður, þá var
hann enn verri fyrir 50 árum, þegar þeir lögðu út á þá
framfarabraut, sem hefir leitt þá í röð fremstu þjóða. Nú
má spyrja: Hvernig var hún þessi gæfubraut og hver
þjóðráð tók þessi þjóð landi og lýð til viðreisnar.
Eg skal hér geta hins lielzta sem mér er kuunugt.
Það voru sömu verkefnin sem lágu fyrir Japönum og
Islendingum um miðja síðastliðna öld: Hvernig getur
þjóðin haldið frelsi sínu, þjóðerni og sjálfstæði út á við?
Og hvernig getur hún komið innanlandsmálunum í sem
bezt horf í andlegum og líkamlegum efnum?
I. Sjálfstæðisbaráttan.
Það kann að þykja undarlegt að tala um sjálfstæðis-
baráttu óháðs lands, sem aðrar þjóðir hafa engin yfirráð
haft yfir frá ómunatíð. Eigi að síður þá hefir einmitt
sjálfstæðisbarátta verið erfiðasta og alvarlegasta verkefni
Japana. Vér höfum barist fyrir því með oi’ðunum að fá
sem mest aftur af fornu frelsi og sjálfstjórn, Japanar fyrir
því að verða ekki yfii’gangssömum Evrópuþjóðum að bi’áð,
og til þess hafa þeir varið fé og fjöri. Þeir höfðu dæmin
fyrir sér hversu Norðui’álfustórveldin svældu undir sig alt
hvað þau máttu þar eystra, hrifsuðu til sín yfíri’áðin yfir
þeim löndum og landshlutum er þeir réðu við, en þröngv-
uðu Kína, sem þau gátu ekki gleypt, til þess að fara að
sínum vilja í flestu. Hér var ekki spurt um rétt eða
sanngirni nema í orði kveðnu. í öllu réði sá 3em sterk-
ari var og fleiri hafði fallbyssurnar.
Japanar fengu og að kenna á þessu. Þegar þeir sáu
•yfirgang og ójafnað Evrópuþjóðanna þar eystra, reyndu
þeir í fyrstu að loka landi sínu fyrir þeim ófagnaði, og
ætluðu að vei'ja það fyrir þeim með vopnum. Þeir fengu
fljótt að kenna aflsmunar í þeim viðskiftum og neyddust