Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 81

Skírnir.
Ritdómar.
177
Á sumum stöðum voru reistir skálar til aðseturs fyrir aðkomumenn,
eins og t. d. undir öxlinni suður frá Knerri, og heita þar síðan
Leikskálavellir (Eyrb. 43. kap.), og víðar. Höf. gerir sér mikið
far um að skýra frá gangi og grundvallarreglum knattleiksins, og
ætlum vér að honum hafi tekist það allvel, þótt upplýsingar
fornritanna séu œrið fátæklegar og óljósar í því efni. Til knatt-
leikanna var afmarkað svið með tveim marklínum, og hefir vafalaust
verið talsvert langur spölur á milli þeirra. Grundvallarregla leik-
sins var í því innifalin, að mótstöðumennirnir hvor um sig reyndu
að koma knettinum út fyrir marklínu hins, og jafnframt verjast
því, að hann kæmist út fyrir þeirra eigin marklínu. Leiktólin
voru k n ö 11 r úr tré, að líkindum eitthvað um 3 þuml. að þver-
máli, og knatt-tré (knattgildra), er haun var sleginn með. Sá
er inni var í leiknum hafði bæði knöttinn og knatt-tréð. Stóð
hann innanvert við aðra marklínuna, kastaði knettinum í loft upp
með vinstri hendinni og sló með hinni hægri. Mótstöðumaðurinn
stóð andspænis honum við útmarkið og reyndi að henda knöttinn
á lofti. Tækist það eigi, skyldi hann hlaupa í veg fyrir knöttinn
til að afst/ra því að hann rynni út fyrir marklínuna, en reyna
aftur á rnóti af fremsta megni að keyra hann út yfir innmarkið.
Þessu átti sá er inni var að sporna við af öllum kröftum, og tóku
þannig báðir í senn á rás eftir knettinum; urðu þá oft hrnndningar
og stympingar með þeim og þær all-ómjúkar. í knattleikum gátu
margir tekið þátt í senn, en oftast mun þá hafa verið skipað svo
til, nð 2 og 2 lékust við, og voru þá valdir saman þeir er jafn-
astir þóttu að afli og fimleik.
Yér höfum nú lauslega rakið aðalinntakið úr riti höf. án þess
að gera við það nokkrar athugasemdir, enda erum vér honum
sammála þvl nær í öllum greinum það sem af er. En í sambandi
við knattleikana minnist höf. á sköfuleika, og virðast oss
sk/ringar hans eða tilgátur um þá eigi fullnægjandi eða jafnvel
eigi sennilegar. Það má þó hér til vorkunnar virða, að eigi er
minst á þennan leik nema aðeins á einum stað í fornritunum, í
einni af yngstu sögum vorum, og það mjög lauslega og ógreinilega.
Þar segir svo frá (Harðars. 23. kap.): »Kolgrímr sendi orð Botn-
verjum, at þeir ætti saman knattleika ok sköfuleika á Sandi; þeir
játuðu því. Tókust, nú upp leikar (var. knattleikar) ok héldust
fram yfir jól; gekk þeim Botnverjum optast verr, því at Kolgrímr
stillti svá til, at Strendir urðu sterkari í leikinum .... Nú lét
Hörðr gjöra sér hornsköfur um nóttina .... Önundr Þormóðsson
12