Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 47

Skírnir.
Smáþjóð—stórþjóð.
US-
enn þung og stór hjá mörgum þjóðum, sem aðrar vilja
undiroka, þá lifir þó undir henni neisti lotningar fyrir
hverjum þeim er elskar sjálfstæðið og leggur alt í söl-
urnar fyrir það. Fyr eða síðar verður hellunni lyft og
logi frjálsborinnar mannúðar glæðist í kolunum. Þá
rennur upp mikill dagur smáþjóðum þeim sem varðveita
fjöregg sitt, réttinn og frelsisþrána, hvað sem kostar.
En þjóðunum gleymist stundum um skeið, hve dýr-
mætt frelsið er, meðan samband þeirra við aðrar þjóðir
gengur skaplega. Þeir sem makráðir eru og matfriðinn elska
eru oftast ófúsir á að bera merkið hátt, meðan ekki slær í
odda. Molbúarnir þektu ekki hver sína fætur, fyrri en á
þá var barið, og svipað fer þjóðunum stundum. Þær vita
ekki, á hvaða fótum þær standa, fyrri en þeim er troðið
um tær.
En baráttan fyrir fullu sjálfstæði tekur aldrei enda.
Þó fullkomið stjórnfrelsi sé fengið, heldur sjálfstæðis-
baráttan áfram eftir sem áður. Hún er þá í því fólgin
að varðveita og efla fengið frelsi. öreiginn getur í raun
og veru orðið ánauðugur þræll auðmannsins, þó hann
haldi að nafninu réttindum sínum óskertum Svo getur
þjóð orðið annari háð, ef hún er efnalega ósjálfstæð.
Sannarlegt sjálfstæði einstaklinga og þjóða hvílir að miklu
leyti á óháðum efnahag og styðst við hann. En hvernig
verður sá grundvöllur trygður'?
Fyrst er þess að geta, að engin þjóð liflr eingöngn
sjálfri sér. Engin þjóð getur lifað á framleiðslu sjálfrar
sín einni, eða án þess að eiga viðskifti við aðrar þjóðir.
Með sívaxandi samgöngum og símasamböndum þjóðanna
á milli hafa þær skift um lífshætti. Varla er nú sú kot-
þjóð, að henni nægi minna en allur hnötturinn til að
fullnægja þörfum sínum, andlegum og líkamlegum. Æða-
kerfi verzlunarinnar er spunnið um heim allan og afurðir
landanna eru á sífeldri hringrás um heiminn. Þjóðirnar eru
þannig komnar i lífrænt samband hver við aðra, en um
leið skapast samkepnin. Lítum á hvei's eðlis hún er.