Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 43

Skírnir.
Smáþjóð—stórþjóð.
139
lífsins styrkari og fjölbreyttari með stórþjóðunum, en við
það vakna kraftarnir úr mókinu og taka til starfa. Hjá
smáþjóðunum haldast oft fágætustu kraftarnir niðri, sofa,
eða vanþroskast undir fargi matstritsins.
Alt virðist þannig miða að því, að smáþjóðin verði
að lúta í lægra haldi, ef hún er einmitt verst sett þar
sem mest á reið, verst sett að því er snertir þroskun
þeirra krafta sem áttu að gera hana stærri og voldugri.
Verði sú skoðun ofan á, að smáþjóðirnar geti á engan
hátt veitt börnum sínum jafngóð þroskunar skilyrði og
stórþjóðirnar, þá verða dagar þeirra skjótt taldir. Hvað
sem mönnunum annars er ætlað, þá er það víst, að æðsta
markmið og sæla þeirra virðist í því fólgin að efla, æfa
og samstilla þá krafta sem í þeim búa, að framkvæma
það sem köllunin býður. Geti einhver þjóð til lengdar
«kki veitt börnum sínum þetta, fara kraftarnir forgörð-
um, vonarstjörnurnar hverfa af himninum. Börnin verða
þjóðinni ónóg, af því hún er þeim ónóg. Þjóðin er dauða-
•dæmd. Níðhöggur nagar neðan rótina.
Þetta verður hver smáþjóð að skilja, og ekki sízt
vér Islendingar, smáþjóð smáþjóðanna.
Ef vér ætlum að lifa áfram sem sérstök þjóð, þá
verðum vér vel að skilja, hverju vér þurfum til að kosta,
því ekki mun oss fremur en öðrum gefinn kostur á því
að lifa baráttulaust. Vér verðum að skilja, að því fálið-
aðri sem vér erum, því harðari verður baráttan fyrir
tilverunni, baráttan við náttúru landsins, eðli sjálfra vor
og ágang og kapp annara þjóða.
Ef vér ætlum að lifa áfram sem sérstök þjóð, sagði
eg. En er það nú í raun og veru ásetningur allra, og
gæti ekki hitt komið til mála, að þjóðin hætti smátt og
•smátt öllum sérþótta, yrði smám saman dönsk, eða heldur
■ensk, sem sjálfsagt væri til enn meiri frambúðar? Þá
gæti hún fengið lausn í náð frá því að berjast fyrir
sjálfstæðinu. Og væri það svo mikill skaði, þó þessi
litla þjóðarskúta strandaði? Skipshöfninni yrði bjargað á
Þið glæsilega drekaskip stórþjóðarinnár og hún gæti