Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 72

168
Verzlunarjöfnuður.
Skírnir.
lendingar eru þar á ofan miklir ferðalangar. En verzl-
unarfloti Englendinga er á dreif urn allan hnöttinn; tekjur
hans af farmi eru metnar um 90,000,000 pund sterling
á ári.
England á enn fremur feiknafé í erlendum verðbréf-
um; eftir opinberum skýrslum voru vextir af þeim um
65,000,000 pund sterling, og er þó ótalinn ágóðinn af
brezku fé, sem lagt heflr verið í fjölda erlendra iðnaðar-
og verzlunarfyrirtækja.
öll þessi verzlunar- og fjármálaviðskifti jafna sig
nokkurn veginn, en ekki endilega á einu ári. Stundum
tekur það fleiri ár. Af því sem nú heflr verið sagt sést
ljóslega, hve geysimörg atriði hafa áhrif á framför og vel-
megun hvers lands, og hve erfitt það er, að benda á eða
ganga úr skugga um eða þó ekki sé nema að rökræða
ímyndaða framför eða afturför einhvers lands. Gái menn
nú líka að því, að fjármálaviðskifti þjóðanna í milli, eink-
um verzlunin með ríkisskuldabréf og hlutabréf, hafa vaxið
geysimikið á síðustu öld, svo að þau að vöxtunuin til
skara langt fram úr vöruverzluninni þjóða í milli (það
heflr verið reiknað, að þar sem hin almenna verzlun
Frakka óx frá 1 til 9 miljarða milli 1789 og 1889, þá óx
samlagt verðmæti verðbréfa [valeurs mobiliers] úr 300
miljónir upp í 80 miljarða franka), þá verður ef til vill niður-
staðan sú, að vöruverzlunin sé tiltölulega atkvæðalítil og
að verzlunarjöfnuðurinn geti ekki verið neinn sérstaklega
góður mælikvarði.
Yflrleitt mun þó óhætt að segja, að telja megi það
velmegunarmerki lands, er meira er flutt inn en út, meðan
fjárgróðaaflið rénar ekki sakir ósýnilegs útflutnings. En
sé þessi mismunur fenginn með sífeldum erlendum lánum,
vaxi framleiðslu- og gróðaaflið ekki að sama skapi, þjáist
landið eftir sem áður at' auknum skattabyrðum, fari vist-
ferlaflutningar af landi burt vaxandi, þá verður það ekki
talið liolt fyrir landið.
Þegar gætt er að öllum þessum óendanlegu viðskift-
um, þá er skiljanlegt, að sífeldur skuldaflutningur á sér