Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 39

Skirnir.
Japan.
135
að baki þeim í tveim atriðum: alþýðuskólum og landvörn-
um. Til hærri mentunar verjum vér aftur margfalt meiru.
Það er að sjálfsögðu einskis að gizka á það hvað
Japanar tækju til bragðs í vorum sporum. Þó er mjög
sennilegt, að þeir létu það verða sitt fyrsta verk að gjöra
öll börn skólaskyld, koma upp góðum lýðskólum og kenn-
■araskóla. Allir yfirburðir Norðurálfuþjóðanna eiga rót
sína að rekja til skóla þeirra, segir frægur Japani. Næsta
verkið yrði ef til vill það að miða alla stjórnarstefnu við
það eitt, að losna til fulls undan útlendum yflrráðum og
ná aftur fornu frelsi. Sennilega fullnægði ekkert annað
þjóðarstolti og sjálfstæðisþrá þeirra. En hvað sem því
líður, þá er það víst, að tækju Japanar í vorum sporum
það ráð, þá myndi það lítt á reiki verða, alt verða að
þoka fyrir slikri hugsjón og engir erfiðleikar í augum vaxa.
Að lokum vil eg minnast á mjög eftirtektavert atriði,
sem eg hefi leitt hjá mér að geta um. Eitt meðal annars,
sem Japanar tóku til yfirvegunar, var það, hvort ekki
skyldi breyta trúarbrögðunum eða bæta þau. Þeir kyntu
sér trúbrögð og kirkjuástand annarra þjóða, en þóttust
hafa farið í geitarhús að leita sér ullar. Hafa þeir þvi
gjört þá helztu breyting á trúmálum sínum, að fult trú-
bragðafrelsi er í landinu. Annars eru þeir þó engan veg-
inn ánægðir með ástandið eins og það er, segja trúbrögðin
hafa mist forna festu og vald yfir hugum manna, en engin
líkindi til að þau komi aftur til vegs og valda í sínu forna
sniði. »Úr þessum vandræðum verður ekki greitt á nokk-
urn hátt«, segir Japani nokkur, »fyr en upp rís nýr leið-
togi mannanna, sem flytur þann gleðiboðskap, sem ekki
>er bygður á hjátrú og undrum, en er í fullu samræmi við
þekkingu vorrar aldar og þarfir nútíðarmanna«.
GUÐM. HANNB880N.