Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 37

Skirnir.
Japan.
13S
Eg set hér tölur þessar eftir bók þeirri um Japan
sem fyr er getið. Séu þær áreiðanlegar, er mesta furða
hve létt sveitagjöldin eru. ekki sízt þegar þess er gætt, að
lýðskólarnir hvíla algjörlega á sveitunum, en aðgætandi
er, að fleiri álögur hvíla á fólkinu en skattarnir einir.
öll gjöld til landsjóðs og sveitasjóða á íslandi nema um
13 kr. á mann.
Bankar eru margir í Japan og hafa þotið upp seinustu
árin. Als eru þeir 2295 og starfsféð samtals 506 milj. yena.
Eftir þessu ættu að vera 4 bankar á Islandi með 1—2
miljónir króna starfsfé. Vér höfum að vísu að eins 2 en
starfsfé þeirra er miklu meira, þó lítið þyki. Það lítur
því út fyrir að vér stöndum ekki að þessu leyti ver að
vigi en Japanar.
Sparisjóðir Japana eru als 435 og kemur þá ekki einn
sparisjóður á jafnmarga menn og Íslendmgar eru alls.
Inneignir í sparisjóðuin eru litlar.
Verzlun Japana við útlönd er að vísu ekkert smáræði,
en hvað hana snertir, þá eru þeir þó smámenni í saman-
burði við oss. 1902 námu þannig aðfluttar vörur lið-
lega 11 krónum á mann, en útfluttar liðlega 10
krónum. Sama árið námu aðfluttar vörur til íslands
136 krónum á mann, en útfluttar 133 kr. Vér verzlum
því meira en tífalt meira en Japanar við önnur lönd.
Ætla mætti að þetta sannaði að hagur vor væri betri, en
í raun og veru bendir það að eins til þess að Japanar
hafa flest í sínu landi sem þeir þarfnast, en vér verðum
að kaupa flest að, og mun fæstum þykja það kostur.
Eg hefi nú drepið á nokkur atriði, sem líklegast þótti
að vér Islendingar gætum eitthvað lært af. Það mun sitt
sýnast hverjum urn livert það sé mikið eða lítið.
Eitt er það, sem yflr alt annað gnæfir og gæti verið
oss þýðingarmikil fyrirmynd. Japanar hafa sett sér fast-
ákveðið takmark, sem alt annað verður að lúta fyrir: Þeir
vildu vernda sjálfstæði sitt og fult frelsi, hvað sem það
kostaði, og koma þjóð sinni með fullri virðing í tölu menta-