Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 26

122
Japan.
Skírnir.
ir séu margar í Japan eða flestir sjálfseignarbændur. Af
því Japanar hafa flest reynt, hvað eign jarðanna snertir,
þá skal eg fara nokkrum orðum um reynslu þeirra í
þessu efni.
I fyrndinni vóru jarðir þar ótakmörkuð eign einstakra
manna og hafa þá sjálfsagt flestir verið sjálfseignarbænd-
ur. En smámsaman dróst jarðagóssið yflr í hendur auð-
manna og einstakra ætta og að sama skapi fækkaði sjálfs-
eignarbændum. Vitanlega t'ylgdu þessu ýms vandkvæði,
svo að þetta leiddi síðar til þess að alt land var gert að
þjóðareign og var hverjum bónda úthlutaður ákveðinn
jarðarblettur til lífstíðarábúðar, en við dauða hans féll
jörðin aftur til rikisins. Jarðirnar vóru gerðar sem jafn-
astar að stærð og gæðum, bóndinn mátti hvorki gefa jörð-
ina eða selja, en leigja mátti hann hana öðrum, þó að eins
til eins árs. Þetta fyrirkomulag hélst all-lengi, en smám-
saman slakaði stjórnin svo til, að jarðir fóru aftur að kom-
ast í eign einstakra manna, og fór þá sem fyr, að jarða-
góssið lenti meir og meir í auðmannahöndum og bændur
urðu þá leiguliðar þeirra. Við þetta bættist sú breyting,
meðan Shogunstjórnin réði, að lendum mönnum vóru
feugnar ærnar landspildur til umráða gegn því að þeir
legðu stjórninni til hermenn.
Þannig var ástandið fyrir stjórnarbreytinguna 1868.
Þá var það skipulag sett á, að alt land er í raun og veru
ríkiseign og gjalda allir bændur land- eða ábúðarskatt,
sem að nafninu á að vera 2J/2—5°/0 af virði uppskerunn-
ar*). Hann nemur nú 46 milj. yena eða nálægt 2 krón-
um á mann í öllu landinú og er það engin smáræðis upp-
hæð, en eigi að síður nemur þó ábúðarskatturinn miklu minni
upphæð en telja mætti viðunanlega leigu fy'rir jarðirnar.
Skyldur er bóndinn að halda jörðinni í fullri rækt.
Annars er hann að öllu öðru settur sem sjálfseignarbóndi
og má selja og afhenda jörðina eftir geðþótta, líkt og við
*) 3: eins og hún var metin í fyrstu þegar jarðir voru metnar eftir
stjórnarbreytinguna. Það sem hér fer á eftir er tekið eftir Salm.
Konversat.lex.