Skírnir - 01.04.1906, Blaðsíða 96

192
Hitt og þetta.
Skírnir.
Lagið: „Bára blá“. Þetta fagra lag við kvæðið „Bára blá að
bjargi stigur11 eftir síra Magnús Grímsson hefir á seinni árum verið kall-
að islenzkt þjóðlag, en svo er ekki, og þarf ekki að fara í miklar graf-
götur til að sannfærast um það. Það ætti að vera nóg að lita í kverið
þar sem kvæðið fyrst er prentað („Nokkur smákvæði og visur undir
ýmsum lögum. Eftir M. Grímsson I. Reykjavik 1855“). Þar er fyrir-
sögnin: „Bára blá. Lagið: Danmark Held.“ (bls. 5). Annað kvæði
er í sama kveri(bls. 12): „Öræfajökull11 með sama lagboðanum. En það,
sem mér og nokkrum fleirum er kunnugt um lagið, er það, að Pétur
sál. Guðjónsson söngkennari fékk það frá Danmörk veturinn 1846—47,
sem danska nýjung, (liklega frá söngfræðingnum Berggreen vin sinum) og
kendi hann það piltum í latínuskólanum sama vetur. Hefði lagið verið
íslenzkt þjóðlag, mundi vist P. G., sem var manna kunnugast um þess-
konar efni, hafa haft eitthvert veður af þvi eða þá einhver allra skóla-
pilta úr hinum ýmsu héruðum landsins hafa kannast við að hafa heyrt
það eða eitthvað því líkt. Orðin við lagið voru svona:
„Danmark Held paa Land og Bölge
Under Korsets Elag!
Danmark Held!
Tvedragt ej blandt os sig dölge,
Enighed og Kraft os fölge
:/: I retfærdig Sag !:/:“
Hvort erindin hafa verið fleiri eða aðeins þetta eina, veit eg ekki.
Piltar urðu mjög svo hrifnir af laginu og voru altaf að syngja
það, og um vorið 1847 orti Magnús Grimsson hið fagra smákvæði: „Bára
blá“ undir því. Engan mundi þá hafa órað fyrir, að lagið mundi
ávinna sér hylli í Kaupmannahöfn sem íslenzkt þjóðlag og verða kallað
„allerkæreste islandsk Barcarole11, eins og blaðið „Politiken11 komst að orði
þegar íslenzkir stúdentar sungu það þar.
Þegar eg kom til Islands aftur (1872) varð eg hvergi var við að menn
kynnu lagið eða hefðu það um hönd; það virtist vera komið i gleymsku.
Seinna fékk eg gamlan skólabróður, hinn góðfræga kennimann og ágæta
söngmann sira Sæmund heitinn Jónsson í Hraungerði til að skrifa upp
lagið og Jónas heitinn organista til að taka það upp í éitt af söng-
heftum sinum. (Söngkenslubók handa hyrjendum VI. nr. 18).
Yinur minn, Páll Melsteð, sagnfræðingur, hefir sagt mér, að bróðir
sinn, Sigurður sál. Melsteð, lektor, hafi lært lagið i Khöfn og kunnað
það, er hann kom til Islands að afloknu embættisprófi sumarið 1845. —
Það hefir, eftir því, þá alment verið sungið i Kaupmannahöfn, þó nú
finnist hvorki lagið né orðin við það neinstaðar prentuð; en hvað sem
þvi liður, islenzkt er lagið ekki; það er áreiðanlegt. Stgr. Th.