Morgunblaðið - 28.03.1991, Blaðsíða 70

70
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1991
Um þvert miðhálend-
ið á gönguskíðum
... Annan fótinn
upp þegar
hinn ... Hilmar á
Kverkfjallahrygg.
Snæfell í baksýn.
Þrír félagar úr Hjálparsveit skáta
í Reykjavík skíðuðu 300 km leið
yfir þrjá stærstu jökla landsins
í gestabók í Snæfellsskála getur að líta eftirfarandi skrif frá 31.
mars 1990:
Komum hér með þrjá léttruglaða sem ætla sér á skíðum yfir landið,
— Leitum að þeim síðar.
Undir þetta skrifa tveir „Hérar“ sem fluttu okkur inn að Snæfelli
á snjóbíl sínum. Framundan var um þrjúhundruð kílómetra skíða-
ferð um miðbik landsins yfir Vatnajökul, Hofsjökul, Langjökul og
vestur í Borgarfjörð.
45 kg farangur
Orkuríkt fæði
Það voru engir léttfetar sem
lögðu af stað daginn eftir með
farangurinn sem var um fjörutíu
og fimm kíló á mann. Mestur þung-
inn var dreginn á þotu en restin
höfð í bakpoka. Matar og eldsneyt-
isbirgðir voru í óhófi enda við í
vetrarfríi og ekki ætlunin að líða
neinn skort. Langur óveðurskafli
átti heldur ekki að gera út um leið-
angurinn. Menn voru léttstígir
þrátt fyrir þungar byrðar, — við
vorum loksins komnir af stað eftir
fimm mánaða undirbúning.
Austast á Brúaijökli var fyrsti
náttstaður. Þar var tjaldið stagað
niður með skíðum, stöfum og ísöx-
um og ofan á snjóskarirnar var
hlaðið útsöguðum snjókögglum.
Um kvöldið byijaði að snjóa og
daginn eftir var kominn mikill
lausasnjór og skíðafæri því erfitt.
Upp úr hádegi fór þó að grilla í
skíðin og síðdegis var komið prýð-
isfæri.
Mikið frost
Frekar þótti okkur hráslagalegt
í tjaldstað annað kvöldið. Við vor-
um staddir í 1.200 metra hæð
austan Kverkfjalla, frostið um
þijátíu gráður og allt hvíthrímað.
Eftir að tryggilega hafði verið
gengið frá öllu utandyra var skrið-
ið inn í tjald þar sem menn fóru
úr því sem rakt var og skriðu í
jökulkalda svefnpoka sem hlýnuðu
sem betur fer fljótlega. Hafist var
handa við að bræða snjó en vatns
og orkuþörf á svona göngu er mik-
il. Fór nærri að við bræddum
fimmtán lítra á dag. Hilmar fékk
þá eftirsóttu stöðu að vera bryti
leiðangursins og sá því alfarið um
eldamennskuna. Starfið fólst aðal-
lega í því að krókna á fingrum
bæði kvölds og morgna við að
kveikja upp í prímusunum sem
virtust frekar vera hannaðir fyrir
auðnir Sahara en yatnajökuls.
Matarbirgðir voru fjölbreyttar;
rammíslenskt hangikjöt, kæfa,
harðfiskur, sérbakað brauð og
smjör, í bland við frostþurrkaðan
pakkamat.
Á göngunni maula menn dag-
lega u.þ.b. 3 súkkulaðistykki auk
umtalsverðs magns af hnetum og
rúsínum auk þess sem stoppað er
reglulega til að innbyrða þá tvo
lítra af vökva sem drukknir eru.
Þá gafst einnig tækifæri til að
bera á skíðin og nefið sem oft var
það eina sem stóð útúr skjólgóðum
fatnaðinum.
Það er til marks um stærð jök-
ulsins og víðáttuna þarna uppi að
þrátt fyrir bjartviðri var gengið
eftir áttavita allan tímann á Vatna-
jökli. Stöðugt þurfti að leiðrétta
stefnu fyrsta manns en það er
ábyrgð þeirra aftari að hún sé rétt.
Sextán tímar á skíðum
Á frostköldum morgni fjórða
dags voru um fimmtíu km eftir
niður af jökli. Veðurútlit var ekki
gott og allir áfjáðir í að komast
niður. Þrátt fyrir þá bjartsýni sem
sumir leiðangursmanna eru víð-
frægir fyrir vorum við enn í 1.700
m hæð kl. 19. Farið var að bregða
birtu og fyrir lá að tjalda eina ferð-
ina enn á hájöklinum í brunagaddi.
Að sigla á snjó
En skjótt skipast veður í lofti,
vindur snerist til austurs og fjall-
hlífarnar voru drifnar upp og siglt
af stað. (Fyrir þá sem „koma af
fjöllum" þá er fjalihlíf segl sem lí-
kist fallhlíf en í stað þess að draga
úr ferð á niðurleið draga fjallhlífar
skíðamenn áfram skáhalt undan
vindi.) Fljótlega tók að halla vest-
uraf og eftir u.þ.b. klukkustundar
rólega siglingu herti vindinn. Eftir
sniglaganginn undanfarna daga
var þetta vel þeginn byr og í rök-
krinu létum vjð hreinlega vaða á
Á Brúarjökli, Kverkfjöll í baksýn. Það krefst viljastyrks að skríða úr hlýjum svefnpokunum út í kaldan
morguninn.
Nýkomnir á Hveravelli.
Hilmar og Karl grafa fyrra snjóhúsið á Hofsjökli.
súðum þvert á krappar vindsorfnar
hjarnöldur Köldukvíslarjökuls. Er
neðar dró var fjallhlífunum pakkað
niður enda jökullinn orðinn bratt-
ari og sprungur tóku að gera vart
við sig. Fljótlega kom tunglið und-
an skýjum og í glampandi tungl-
skini renndum við okkur niður
jökulsporðinn.
Kaldakvísl vaðin
Eftir miðnæturmáltíð var haldið
af stað vestur yfir Vonarskarð.
Vindur var genginn niður, mjöllin
sindraði og eftir frostið á jöklinum
fannst okkur tuttugu stiga frostið
hér sem vorblíða. .Tvisvar þurfti
að vaða Köldukvísl. Um tvöleytið
var heldur farið að draga af köpp-
unum enda búnir að vera á ferð í
sextán tíma. Tjaldinu var því snar-
að upp en heldur gekk erfiðlega
að komast úr skóm og buxum sem
höfðu frosið kyrfilega saman við
vatnssullið á undan. Eftir stuttan
svefn voru skíðin skinnuð og silast
af stað upp brattar brekkur háhita-
svæðisins í Vonarskarði.
Skálatúrbó
Nú fóru byrðarnar að segja ver-
ulega til sín. Það hjálpaði okkur
þó að vita af skála skammt fram-
undan en við slíkar aðstæður losn-
ar oft veruleg aukaorka sem kom
sér vel þarna í brekkunum. Þessi
orka nefnist á máli fjallamanna
„skálatúrbó". Þegar upp kom voru
skinnin tekin undan skíðunum og
síðantelemarkað með tilþrifum nið-