Morgunblaðið - 28.03.1991, Blaðsíða 77

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1991
77
feta í fótspor hans en fáum tekst
hingað til.
Með kærri kveðju frá gömlum
Eyjapistli sem staddur er í Aust-
urríki og rennur annað kastið öfugt
niður Alpana á skíðum.
Gísli Helgason
Það er merkilegt; maður vinnur
með einhveijum í áratugi, sér hann
daglega, heyrir hann oftar, og svo
einn dag gengur hann út af vinnu-
stað og tilheyrir fortíð á eftirlaunum
og þú getur byijað að gleyma hon-
um, eða munað hann fyrir alvöru,
þá uppgötvarðu að þú þekkir mann-
inn ekkert, nema af góðu einu.
Jón Muli Árnason, landsþekktur
þulur Ríkisútvarpsins, jasssjúkling-
ur, lúðrasveitarblásari, lagasmiður
slíkur, að öll þjóðin syngur hann,
grínisti af sjaldgæfri gerð, hæglátur
séntilmaður, kommi á heimsmæli-
kvarða, sonur íhaldsins, Þingeying-
ur, gamall boxari, hláturmildur,
þungur á brún, útvarpsmaður fyrst
og síðast, fagmaður í fínustu fjöl-
skyldu útvarpsmanna, löngu áður
en lélegar eftirlíkingar flæddu á
markaðinn.
Þetta allt saman er sjötugt í ein-
um manni á páskum, 31. þessa
mánaðar, og ég sem reiknaði með
því að hann yrði eilífur á góðum
aldri ungs manns! Þannig var hann
þegar ég kynntist honum.
Þegar ég sjálfur slysaðist til að
heija störf hjá Ríkisútvarpinu var
Jón Múli þegar orðinn landsfrægur,
elskaður af hlustendum fyrir rödd-
ina og túlkunina á fréttum og til-
kynningum, en þannig var það nú
ekki í byijun. Hann þurfti að losa
sig við galla byijandans eins og við
allir, sem vildum þjóna íslenskum
útvarpshlustendum.
Þegar ég, eftir nokkurra ára
störf, gerðist þulur, var Jón Múli
þar fyrir ásamt Pétri Péturssyni og
þeir leiðbeindu mér, leiddu mig hol-
ótta götuna að eyrum hlustenda.
Jón Múli var þá þegar lítt gefinn
fyrir tilfinningasemi, hann kaus
„mérstendurásama“-skelina, maður
nálgaðist hann varlega og hrökk
iðulega frá honum, þegar heldur
háðskar athugasemdir skullu á
manni. Ég varð hinsvegar oft vitni
að því, að harkan var tilbúningur,
að undir kaldrænunni bjó mikil
hlýja, heitar tilfinningar, allt hans
fas var merkt „mérstendurekkiá-
sama“ — þó þið haldið það! Þetta
fann ég. í fari hans þegar hann var
að lesa fréttir sem báru hryggð
þeim er heyrðu, þegar slys urðu og
snertú aila þjóðina, en kom í hans
hlut að segja þær fréttir. Ég vissi
að einu sinni, þegar togari fórst
með allri áhöfn, treysti Jón Múli
sér ekki til að lesa öll þessi nöfn
vaskra manna og um alla þá sem
þeir létu eftir sig, hann las þessa
frétt inn á segulband, með þeirri
mildi sem sorgarfréttin krafðist. Þá
passaði ekki „mérstendurásama"-
rödd hins venjulega þular.
Þegar ég hef þurft að leita til
Jóns Múla, í starfi eða einkalífi,
hefur hann brugðist við af dreng-
skap. Ráð hans voru þó oft gefin í
þessum hálfkæringi, en sæmilega
læs maður á manneskjuna gat
strokið kæringinn út og notfært sér
góð ráð greinds manns.
Afmælisbarn dagsins, háttvirtur
Jón Múli, mun lengi verða eilífur á
góðum aldri sjötugs manns. Hann
hefur meitlað í skúlptúr útvarpsins
það form sem ekki verður endur-
gert betur.
Það hefur löngum verið sagt að
maður komi í manns stað. Ég leyfi
mér að efast um að það sé rétt.
Hvar sem leitað verður, með öllum
tiltækum ljósum í loga, verður ann-
ar eins Jón Múli ekki fundinn. Ég
er viss um að hann verður eilífur
og kemst þar með í Heimsmetabók-
ina og er bara mátulegt á hann.
Hver var að biðja hann að vera svo
góðan útvarpsmann, að sú stofnun,
sem hann helgaði hæfileika sína,
verður aldrei jafn góð eftir?
Hamingjuóskir frá mér og mín-
um.
Jónas Jónasson
Jóni Múla veitist einkar létt að
ná beinu fjarskiptasambandi við
hlustendur. Hann kann þá list að
nálgast þá með þeim hætti, sem
laðar til sín áheyrendur með kurteis-
legri gamansemi og siðfágun. Meðal
margra trúnaðarstarfa sem Jóni
voru falin af Ríkisútvarpinu mátelja
kynningu sinfóníutónleika í Há-
skólabiói. Þar naut sín vel vand-
virkni hans og alúð, jafnframt
mælsku og orðgnótt. Svo lifandi
voru lýsingar Jóns ef efnisskráin
og atburðarás á sviði og í sal gaf
tilefni, og það sem fyrir augu bar,
að áheyrendur, er heinia sátu, hefðu
mátt hafa í huga ljóð Einars Bene-
diktssonar í Disarhöll:
Svo glatt er leikið af gripfimum drengjum
sem gneistar kveikist af fiðlunnar þvengjum.
Svo myndrænar voru lýsingar
Jóns Múla frá hijómleikasal að hann
hefði í mörgum tilvikum mátt taka
til sín orð Einars Benediktssonar
um stjórnandann:
... hann leikur hvern atburð á tónanna sviði
svo augað með eyranu fagnar.
Fæstir hlustendur vissu eða gerðu
sér grein fyrir því hve miklum tíma
Jón varði til þess að undirbúa kynn-
ingar sínar. Því miður er algengt
að kastað sé höndum til slíkra verka
og þeir sem falin eru slík kynningar-
störf i ijölmiðlum láti móðan mása
án þekkingar á viðfangsefninu, reki
í vörður og geri hlé á máli sínu, svo
helst virðist sem þeir séu hlustend-
um síst fróðari og viti jafnvel minna
um efnið en þeir, sem heima sitja.
Slíkt henti Jón aldrei. Hann bjó sig
jafnan undir starf sitt hverju sinni.
Leitaði upplýsinga um tónverk og
tíðaranda, höfunda, flytjendur og
hljóðfæraskipan. Að því búnu hófst
hann handa að semja kynningar sem
féllu svo að tíma þeim, sem ætlaður
var til þeirra, að aldrei kæmi til
árekstra og þess jafnan gætt að
ekki yrðu löng og leið hlé á útvarps-
tíma tónleikanna. Reyndist svo jafn-
an að „stóð heima strokkur og
mjölt“, eins og Björn magister frá
Steinnesi hefði sagt ef hann hefði
átt að tiltaka eitthvað það sem
stóðst tímaáætlun. Takmark hljóm-
sveitar og stjórnanda er að töfra-
sproti tónlistarinnai' hrífi hug þeira
sem á hlýða.
í ljóði Einars Benediktssonar sem
til var vitnað lýsir skáldið þeirri til-
finningu sem bærist í bijósti hrif-
næms áheyranda á sinfóníutónleik-
um.
Svo hrífist ég með - og hefjist í geði.
Jón Múli átti sinn ríka þátt í því
að hrífa útvarpshlustendur og hefja
þá í geði. Mig minnir að Gunnar
Gunnarsson skáld hafi eitt sinn lát-
ið þess getið í viðtali að hann byij-
aði vinnudag sinn á því að hlýða á
morgunútvarp. Jón Múli réð þar þá
ríkjum. Gunnar skáld nefndi hann
ármann útvarpsins. Það var við
hæfi. Jón er árrisull og honum
reyndust dijúg morgunverkin í góð-
um skilningi þeirra orða. Orðabók
Árna Böðvarssonar skýrir orðið ár-
mann m.a. sem hollvætt í fjalli eða
steini. í leikriti þeirra bræðra Jóns
Múla og Jónasar „Delerium Búbón-
is“ er sungið um Ármannsfjallið
fagurblátt og fannir Skjaldbreiðar
og hraunið fyrir sunnan Eyktarás.
Nú eru eyktamót í ævi Jóns. Þó
hann hafi „sungið fyrir heiminn"
eins og Nonni litli í Sumarhúsum
og sagt fáein orð að auki og væri
þess vegna vel að hvíldinni kominn,
kæmi ekki á óvart að hann tæki
Gvend Guðbjarts sér til fyrirmyndar
og héldi áfram að gera eitthvað.
Jóni Múla fer trúlega svipað skáld-
inu, sem bað þess að kvöldi erilsams
dags að góður vinnudagur færi í
hönd.
Kærar kveðjur, þakkir og heilla-
óskir úr Hjallhúsi í Grjótaþorpi.
Pétur Pétursson þulur.
(Q oturico) HRUKKUBANINN J
Heilsuval, Barónsstíg 20. 5? 626275 og 11275
'Ar GBC-lnnbinding
Fjórar mismunandi
gerðir af efni og tækjum
til innbindingar
OTTO B. ARNAR HF.
Skipholti 33 ' 105 Reykjavík
Símar 624631 / 624699
k| -\1-18 í Miklagarði
®ferabæ'
í öllum búöum
3 KAUPSTAÐUR
AIIKLIG4RDUR
IMJODD
ALLAR BUÐIR