Morgunblaðið - 13.03.1999, Blaðsíða 81
MORGUNBLAÐIÐ
BREF TIL BLAÐSINS
LAUGARDAGUR 13. MARZ 1999 81
Sápukúla?
HÆTTA á aftanákeyrslum er alltaf mikil í mikilli og þéttri umferð
þegar ökumenn aka mjög nálægt næsta bfl.
Hraðakstur á þátt í flest-
um alvarlegum slysum
Frá Júlíusi Valdimarssyni:
FRÉTT Morgunblaðsins sem
fengin var frá Reuter og birtist á
forsíðu blaðsins 10. mars sl hafði
eftirfarandi fyrirsögn: „IMF (Al-
þjóðagjaldeyrissjóðurinn) veitir
Brasilíu nýtt lán. Realinn styrk-
ist“. Gamla kempan Kastró hefur
líkt fjármálaheiminum við sápu-
kúlu. Ég minntist þessarar sam-
líkingar þegar ég las fréttina.
Fjármálakerfi verðbréfaheimsins
þenst stöðugt út en byggir á lofti
einu saman, skapar fleiri vanda-
mál fátæktar og örbirgðar en það
leysir. Og hvernig er framtíð
sápukúlu?
Ég spyi’ einnig - hvenær styrkt-
ist einhver sem var í kröggum við
það að leigja meiri peninga, taka
meiri lán? Þeir sem hafa gert það
vita vel að með þeim hætti sekkur
maður dýpra í skuldafenið, þótt
maður framlengi ástandið aðeins.
Venjulega endar það með því að
endanlegi skellurinn verður þeim
mun tilfinninanlegi’i. Framleiðsla
fer minnkandi í heiminum í dag
þótt mannkyninu fjölgi en hlutfall
spákaupmennsku, þar sem verslað
er með peninga (loftið eitt) vex.
Fátækt eykst hraðfara í öllum
heiminum.
24. september 1997 var frétt í
Morgunblaðinu af aðalfundi Al-
þjóðabankans og Alþjóðagjaldeyr-
issjóðsins í Hong Kong undir fyrir-
sögninni „Ójöfnuði í heiminum líkt
við tímasprengju". Þar er vísað í
ræðu forseta Alþjóðabankans
James Wolfensohn. Orðrétt sagði
hann: „Við verðum að gera okkur
grein fyrh’ því að við stöndum
frammi fyrir tímasprengju og hún
gæti sprungið framan í börnin
okkar, verði ekkert að gert.“ Wol-
fensohn sagði að þrír milljarðar
manna (helmingur jarðarbúa)
þyrftu að lifa á andvirði 140 króna
á dag eða minna, þar af 1,3 millj-
arðar á innan við 70 krónum (þessi
tala var 6-700 milljónir fyrir 4 ár-
um) 100 milljónir væru svangar á
Frá kennurum og starfsfólki
Olduselsskóla í Reykjavík:
KENNARAR og annað starfsfólk í
Ölduselsskóla lýsa yfm áhyggjum
af þeim fjölþætta vanda sem blasir
við hvarvetna í skólastarfi. Atburð-
ir síðustu vikna og umræður um þá
hafa leitt í ljós að þessi vandi er
engan veginn staðbundinn.
Samkvæmt lögum er grunnskól-
inn fyrir öll börn og ber honum
skylda til að koma til móts við
margvíslegar þarfir þeirra. A
meðal nemenda eru börn sem
glíma við sértækan vanda og þar
með talið algert hömluleysi. Það
veldur því að þau ráða ekki við hið
hefðbundna umhverfi í almennum
bekkjum sem oft og tíðum eru allt
of fjölmennir. Þar af leiðir að þau
trufla kennslu og eðlilegt skóla-
starf. Sú ómælda vinna sem sér-
fræðingar innan skóla og utan
leggja á sig til að leita lausna á
vanda einstakra nemenda ber því
miður allt of lítinn árangur. Þegar
leitað er aðstoðar fræðsluyfirvalda
er lítið um viðunandi úrlausnir.
Auk þess er biðlisti á barna- og
unglingageðdeild Landspítalans
(BUGL) óheyi’ilega langur og sit-
ur skólinn því áfram uppi með
óleyst vandamál. Komið hefur
fram í fréttum að á BUGL er ein-
ungis unnt að sinna litlum hluta
þeirra alvarlegu mála er þar bíða
úrlausnar. Þessi börn, sem og
hverjum degi og 150 milljónir
fengju ekki tækifæri til að afla sér
menntunar. A sama fundi sagði
forsætisráðherra Kína, Li Peng:
„Hagsæld og velmegun fárra ríkja
getur ekki varað lengi á gi’undvelli
fátæktar og vanþróunar meiri-
hluta ríkjanna.“ Li sagði einnig að
auðugu ríkin gætu ekki ráðskast
með fátæku ríkin, sem ættu að fá
að velja eigið samfélagskerfi og
þróa efnahag sinn með sínum eigin
leiðum."
Jafnvel alþjóðafjánnagnið er
loks farið að gera sér grein fyrir
því að það er versti óvinur sjálfs
sín, en það hefur ekki svör við
þessari kreppu. Hún hefur komist
á vegna skefjalausrar græðgi fjöl-
þjóðafyrirtækjanna sem flytja
ágóðann úr landi en herða stöðugt
að íbúum þeirra landa sem þau
arðræna. Brasilía er skólabókar-
dæmi um slíka nýtingu heils þjóð-
félags í þágu auðhringanna og
hræðilegt hlutskipti fólksins.
Brasilía er ekki eina landið þar
sem þetta á sér stað. Alheimstrú-
arbrögð verðbréfamarkaðanna
hafa fest rætur í öllum heimshom-
um, jafnvel á okkar litla Islandi.
Þessi stefna er engum til góðs og á
sér enga framtíð.
„IMF veitir Brasilíu nýtt lán“!
Yfirleitt eru slík lán Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins háð þeim skilyrðum
að fólkið í viðkomandi land herði
sultarólina og skeri niður útgjöld
til velferðarmála. Með öðrum orð-
um er skilyrðið að fátækt verði
aukin, þessi sama fátækt og forseti
Aiþjóðabankans lýsir svo eins og
fyir segir: „...við stöndum frammi
fyrir tímasprengju og hún gæti
sprungið framan í bömin okkar,
verði ekkert að gert“.
„Realinn styrkist"! Guð láti gott
á vita eins og gamla fólkið sagði.
En sápukúlukenning Kastrós
gamla verður nú samt áleitnari og
áleitnari. Eða hvað finnst þér?
önnur börn er trufla daglegt
skólastarf, eru áfram nemendur
grunnskólans og oftast í almenn-
um bekkjum.
Hvers eiga aðrir nemendur að
gjalda sem stöðugt upplifa óöryggi
og áreiti? Hver erþeirra réttur?
Við lýsum yfir þungum áhyggj-
um okkar af því ófremdarástandi
sem ríkir í málefnum þeirra nem-
enda sem þurfa önnur úrræði en
þau sem skólinn hefur yfir að ráða.
Með óbreyttu ástandi og úrræða-
leysi er líklegt að æ fleiri kennarar
og annað starfsfólk skóla gefist
upp í starfi.
Við skorum hér með á yfirvöld
sveitarstjóma, fræðslu-, félags- og
heilbrigðismála að setja málefni
grunnskólans í forgang. Fækka
þarf í bekkjardeildum, gefa skólum
mun meii’i möguleika á sveigjan-
leika í skipulagi með auknu fjár-
magni og fjölgun starfsfólks.
Brýnt er að tryggja þegar í stað
vinnufrið svo að í skólunum geti
farið fram markvisst og friðsam-
legt skólastarf.
F.h. kennara og annars starfs-
fólks Ölduselsskóla í Reykjavík.
HALLDÓRA E. KRISTJÁNSDÓTT-
IR, HILDIGUNNUR
ÞÓRSDÓTTIR, KRISTRÚN
GUÐMUNDSDÓTTIR, LENA M.
RIST, SIGÞRÚÐUR
ZÓPHÓNÍASDÓTTIR, SOPHIE
KOFOED-HANSEN.
Frá hópum 84 og 85 í Reykjavík:
VIÐ ERUM tveir hópar sem sótt-
um námskeið ungra ökumanna hjá
Sjóvá-Almennum í Reykjavík í jan-
úar. Við veltum fyrir okkur annars
vegar hvers vegna við unga fólkið
ökum hratt og hins vegar akstri í
mikilli umferð.
Hvers vegna ökum
við hratt?
Þegar umferðaróhapp verður er
það nánast oftast hraðinn sem sker
úr um hvort árekstur verður harður
eða ekki, hvort bflar skemmist mik-
ið eða lítið og hvort fólk slasist eða
ekki.
Það geta verið margar skýringar
á því hvers vegna við ökum hratt.
Við teljum að hjá sumum sé
hraðakstur fíkn, hjá öðrum hrein-
mm. Msamr i' t:
BETRA ÚTLIT
AUKIN VELLÍDAN
SNYRTISTOFAN
Guerlain
Óðinsgata 1 • Sími: 562 3220
lega vani sem erfitt getur verið að
venja sig af.
Stundum verðum við „pirruð" út í
aðra í umferðinni og afleiðingin verð-
ur hraðari akstur. Það kemur reynd-
ar líka fyrir að við notum umferðina
til að vinna upp tíma þegar við erum
of sein eða þurfum að flýta okkur.
Við teljum að hraðakstur sé oft
sýndarmennska, við viljum sýna
hvað bfllinn getur. Þá er til i dæm-
inu að við erum að „spyrna“, fórum í
kappakstur. Ef við völdum tjóni í
kappakstri er bfllinn ekki tryggður.
Þá kemur það fyrir að félagamir
eru að mana okkur til að aka hrað-
ar, sjá hvað druslan dregur. En
stundum gerum við okkur ekki
grein fyrir hve hratt við ökum.
Þetta er sérstaklega algengt þegar
við höfum ekið lengi. Þetta er eins
konar hraðablinda.
Hvað er til ráða?
Við þurfum að vera ábyrgari í
akstrinum og gera okkur betur
grein fyrir afleiðinugm hraðaksturs.
Við teljum að aukin löggæsla sé
mikilvæg til að draga úr hraðakstri.
Þeir sem eiga vanda til hraðaksturs,
ættu að hafa búnað í bílnum sem
takmarkar hraðann.
Akstur í mikilli umferð
(þéttri umferð)
Við teljum að þegar umferðin er
mikil og þétt sé mikilvægt að vera
þolinmóð, flýta sér ekki of mikið og
alls ekki aka of nálægt næsta bíl.
Við hvetjum ykkur til að aka ekki of
hægt á vinstri akrein. Hæga um-
ferðin sé á hægri akrein, en munið
að aka samt ekki of hægt. Það getur
líka skapað hættu. Þeir sem aka
hægt, gefi þeim sem fyrir aftan eru
möguleika á að fara fram úr.
Ef aðrir þurfa að komast inn í
röðina er sjálfsagt að gefa plássið
eftir og við akreinaskipti ættum við
að líta vel til hliða og - passa „dauða
punktinn" í speglunum.
Við sjáum að margir eru í
kappakstri og stórsvigi þegar komið
er að rauðu ljósi. Slíkt viljum við
ekki sjá. Umferðin er ekki
kappakstursbraut. Við viljum að
þeir sem lendi í árekstri eigi að fjar-
lægja bíla af götu sé þess kostur til
að greiða fyrir umferð. Þá viljum
við ekki sjá ökumenn tala í síma á
ferð - nota handfrjálsan búnað. Við
unga fólkið teljum að atvinnubíl-
stjórar á leigubflum og strætisvögn-
um eigi að sýna betra fordæmi í um-
ferðinni. Ailir eigi að sýna tillits-
semi.
Fyrir hönd hópa 84 og 85 í
Reykjavík,
EINAR GUÐMUNDSSON,
forvarnafulltrúi Sjóvár-Almennra.
Húsbréf
Innlausnarverð
húsbréfa
Innlausnardagur 15. mars 1999.
4. flokkur 1992: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarveró: 8.094.311 kr. 1.618.862 kr. 161.886 kr. 16.189 kr.
4. flokkur 1994: Nafnveró: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 6.654.355 kr. 1.330.871 kr. 133.087 kr. 13.309 kr.
2. flokkur 1995: Nafnveró: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 6.379.155 kr. 1.275.831 kr. 127.583 kr. 12.758 kr.
1. og 2. flokkur 1998: Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.076.054 kr. 107.605 kr. 10.761 kr.
Innlausn húsbréfa fer fram hjá íbúðalánasjóði, í bönkum,
sparisjóðum og veróbréfafyrirtækjum og liggja þar einnig
frammi upplýsingar um útdregin húsbréf
íbúðalánasjóður
Suðurlandsbraut 24 | 108 Reykjavik | Sími 569 6900 | Fax 569 6800
JULIUS VALDIMARSSON,
í stjórn Húmanistaflokksins.
Grunnskóli - úrræðaleysi
- hvert stefnum við?
Opið bréf til menntamálaráðuneytis,
heilbrigðisráðuneytis, félagsmálaráðu-
neytis og sveitarstjórna