Morgunblaðið - 13.03.1999, Blaðsíða 64

64 LAUGARDAGUR 13. MARZ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Ragnar Jónsson
fæddist í Bolla-
koti í Fljótshlíð 4.
ágúst 1913. Hann
andaðist 28. febrúar
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin í Bollakoti,
Jón Björnsson frá
Stöðlakoti í Fijóts-
hlíð, f. 28.2. 1871, d.
1938, og Arndís
Hreiðarsdóttir frá
Stóru-Hildisey,
Austur-Landeyjum,
f. 19.6. 1876, d.
1929.
Ragnar átti 7 systkini og var
sá fjórði í röðinni. Elst var
Halla verkakona í Reykjavík
(1898-1993), dóttir Jóns og
Svanhildar Jónsdóttur. Næstir
voru: Júlíus, trésmíðameistari í
Reykjavík (1902-1992), sonur
Jóns og fyrri konu lians, Þór-
unnar Teitsdóttur (1876-1911),
kvæntur Rannveigu Guðjóns-
dóttur, og eignuðust þau íjögur
börn, tvö létust í æsku. Helgi,
bóndi í Bollakoti, f. 1904, nú til
heimilis að Kirkjuhvoli á Hvols-
velli, albróðir Júlíusar.
Börn Jóns og seinni konu
hans, Arndísar, voru
5 og var Ragnar elst-
ur þeirra. Hin eru:
Þorbjörn, bóndi á
Grjótá í Fljótshlíð, nú
til heimilis á Kirkju-
hvoli á Hvolsvelli, f.
1914, kvæntur Helgu
Sveinsdóttur (1925-
1992) og eignuðust
þau 5 börn. Sigur-
laug, húsmóðir í
Reykjavík, f. _ 1915,
gift. Hannesi Agústs-
syni, forstjóra (1912-
1996), og eignuðust
Jiau 2 börn. Hreiðar,
bóndi í Arkvörn í Fljótshlíð
(1918-1996), síðast til heimils á
Selfossi, kvæntur Guðrúnu Sæ-
mundsdóttur og átti 8 sljúpbörn.
Þórunn, húsmóðir, f. 1919, gift
Sigurgeiri Guðmundssyni, sjó-
manni, og eignuðust þau eina
dóttur. Þórunn eignaðist 5 börn
með fyrri eiginmanni sinum,
Leifl Guðlaugssyni, eitt þeirra
lést í æsku.
Ragnar ólst upp hjá foreldrum
sinum í Bollakoti í Fljótshlíð.
Hann tók við búi ásamt Helga
bróður sínum árið 1937.
Eiginkona Ragnars var Þor-
björg Björnsdóttir, f. 1. nóv.
1907, d. 11. febrúar 1993, dóttir
Björns Einarssonar (1863-1941)
og Kristínar Þórðardóttur
(1870-1940), sem bjuggu á Fag-
urhóli í Austur-Landeyjum.
Þorbjörg átti dóttur fyrir
hjónaband, Vilmundu Guð-
bjartsdóttur. Ragnari og Þor-
björgu varð ekki bama auðið,
en þau tóku virkan þátt í upp-
eldi margra barna er dvöldu á
heimili þeirra lengri eða
skemmri tíma, þ. á m. em syn-
ir Vilmundu, þeir Olafur Þorri
Gunnarsson, bóndi í Bollakoti,
kvæntur Sigrúnu Þórarinsdótt-
ur og eiga þau tvö börn, og
Ragnar Björn Egilsson, tré-
smiður, Bollakoti. Onnur börn,
sem þau fóstraðu eitt ár eða
lengur era: Elsa G. Vilmundar-
dóttir, Kristín Ingibjörg Haf-
steinsdóttir, Birna Kristín Lár-
usdóttir og Guðrún Leifsdóttir.
Ragnar gegndi ýmsum trún-
aðarstörfum fyrir sveit sína og
var meðal annars kirkjuhaldari
og meðhjálpari við Hlíðarenda-
kirkju til margra ára. Ragnar
og Þorbjörg brugðu búi árið
1985 og fluttu að Dvalarheimil-
inu Kirkjuhvoli á Hvolsvelli þar
sem þau dvöldu til æviloka.
Utför Ragnars Jónssonar fer
fram frá Hlíðarendakirkju í
Fljótshlíð í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
RAGNAR
JÓNSSON
Ég er ein af mörgum fósturbörn-
um Ragnars og Þorbjargar í Bolla-
koti. Ég kom þangað átta ára gömul
árið 1941. Þorbjörg réð sig sem
ráðskona til Helga og Ragnars í
Bollakoti með tvær telpur, dóttur
sína Vilmundu og undirritaða.
Ragnar sótti okkur á hestum að
Fagurhóli í Austur-Landeyjum, og
fórum við þaðan ríðandi að Bolla-
koti. Yfir einn farartálma var að
fara, sem var Þverá, en á þeim ár-
um var hún mikið jökulfljót áður en
stíflugarðarnir voru byggðir milli
Þórólfsfells og Stóru Dímon. Ég
man að einhverjir sveitungar Ragn-
ars komu til móts við okkur og að-
stoðuðu okkur við að fara yfir ána.
Ragnar reið samsíða mér yfir
stærstu kvíslirnar og fylgdist með
mér. Hann sagði mér að gæta þess
vel að horfa ekki niður í strauminn
annars mundi mig sundla og ég
gæti dottið af baki. Heldur skyldi ég
horfa á einhvern fastan punkt hand-
an árinnar. Ég fór eftir þessum ráð-
um hans og komst klakklaust yfir.
Þetta og margt fleira kenndi hann
mér þegar ég var barn.
Ragnar og Helgi höfðu reist
myndarlegt íbúðai'hús í Bollakoti og
voru önnum kafnir við ýmsar jarða-
bætur. Skömmu eftir að við fluttum
til þeirra keyptu þeir jörðina Mið-
kot, sem átti lönd að Boliakoti og
stækkuðu búið og endurnýjuðu all-
an húsakost smám saman.
Ragnari og Þorbjörgu varð ekki
barna auðið, en börn voru á heimili
þeirra allan þeirra búskap. Börn
sem að einhverju eða öllu leyti ólust
þar upp voru sjö talsins, en auk
þess voru fjölmörg böm þar í sum-
ardvöl. Heimilið var myndarlegt og
vel hirt um allt bæði innan húss og
utan.
Frá upphafi dvalar minnar í Bolla-
koti var ég mjög hænd að þeim
bræðrum og fylgdi þeim við bústörf-
in og fékk það hlutverk að vinna létt
verk og vera í snúningum fyrir þá.
Fyrsta veturinn í Bollakoti sótti oft
að mér leiði. Ég saknaði heimilisins í
Fagurhól og afa og ömmu og þráði
heitt að komast þangað aftur þótt afi
og amma væru dáin og allt væri
breytt. Þetta fór ekki fram hjá
Ragnari og einn daginn kom hann til
mín og bauð mér tvo kosti. Annar
var sá, að fara með mig í heimsókn
að Fagurhóli næsta vor. Hinn, að við
gengjum á Þríhyming. Ég valdi Þrí-
hyrning. Þótt langt væri til vors leið
mér betur eftir þetta og ég hlakkaði
mikið til fjallgöngunnar, sem yrði
mín fyrsta. Ragnar stóð við orð sín
og við gengum á Þríhyming fagran
dag í júníbyrjun 1942. Mér verður
oft hugsað til þessarar ferðar og
hvað lausnin sem hann fann til að
losa mig úr viðjum sorgar og eftir-
sjár lýsir miklu innsæi og lífsvisku.
Ragnar var meðalmaður á hæð,
þéttvaxinn og rauðbirkinn. Hann
var snar í hreyfingum, kappsfullur
við vinnu og ósérhlífinn. Hann vildi
líka að aðrir ynnu af sama kappinu
og hann, en hann gætti þess þegar
böm og unglingar áttu í hlut að
þeim væri ekki ofboðið með vinnu.
Stundum byrsti hann sig ef honum
þótti við ekki nógu viðbragðsfljót,
eða ekki standa rétt að verki, en
hann var fljótur að finna góða skap-
ið sitt aftur og við fundum til örygg-
is í návist hans. Hann hafði létta
lund og ágæta kímnigáfu og hafði
yndi af að segja sögur af broslegum
atvikum og skondnum tilsvörum
með tilheyrandi látbragði og radd-
beitingu. Hann var bókelskur og
hafði mest yndi af að lesa ævisögur
og ættfræðirit. Hann heyjaði sér
líka ýmsum fróðleik úr umhverfinu
og hafði gott minni. Hann gat sagt
frá fjölskyldum_ og famaði þeima í
marga ættliði. Ég hvatti hann til að
skrifa þennan fróðleik niður, en
hann taldi sig ekki hafa neitt fram
að færa. Þar kom til meðfædd
hæverska hans og feimni.
Þegar aldur færðist yfir flutti
Ragnar ásamt Þorbjörgu og Helga
bróður sínum frá Bollakoti að Dval-
arheimili aldraðra, Kirkjuhvoli, árið
1985, en Olafur Þorri og Sigi'ún
tóku við búinu. Síðari árin var
Ragnar heilsutæpur og þurfti mikla
umönnun. Honum leið eins vel og
kostur var á Kirkjuhvoli og vilja
ástvinir hans færa starfsfólkinu
kærar þakkir fyrir frábæra hjúkr-
un, sem gerði honum kleift að
dvelja svo nálægt heimili sínu og
meðal fólks sem hann þekkti, að
heita mátti til hinstu stundar.
Ragnar var tengdur Bollakoti
órjúfanlegum böndum og dvaldi þai’
alla starfsævi sína að undanteknum
tveimur vertíðum í Vestmannaeyjum
og þremur á Suðumesjum. Eftir að
hann flutti að Kirkjuhvoli var hann
oft í huganum heima í Bollakoti og
fylgdist vel með því sem þar fór
fram, líka eftir að heilsa hans leyfði
ekki ferðalög þangað. Það gladdi
hann að vita að jörðin, sem hann
helgaði alla sína starfskrafta var í
góðum höndum Þorra og Sigrúnar.
Ragnari var ekkert að vanbúnaði
að fara sína hinstu ferð. Ég kveð
hann með ást og virðingu og þakka
honum leiðsögnina í þeim ferðum
sem við fórum saman.
Elsa G. Vilmundardóttir.
Mig langar að kveðja Ragnar
Jónsson með nokkmm
minningarorðum. Efst í huga er
þakklæti og gleði yfir því að hafa
verið svo lánsöm að fá að dvelja hjá
honum og Þorbjörgu ömmusystur
minni að Bollakoti nokkra
sumarparta.
Bollakot var eins og undraheimur
og ævintýri á hverju strái, álfar og
huldufólk í hverjum hól. Þar var
ljúft áð vera, leika sér frjáls í
fallegu umhverfi, en jafnframt vera
falin hæfileg ábyrgð. Ég fékk m.a.
þann starfa að sjá um að gefa
hænunum og heimalningunum og
man hversu hátíðlega ég tók þessi
störf og fannst þau mikilvæg. Alltaf
var verið að kenna okkur
krökkunum eitthvað og undirbúa
okkur fyrir lífið og Bollakot var
góður skóli. Ragnar og Þoi’björg
lögðu mikla áherslu á það að virðing
væri borin fyrir náttúrunni og öllum
lifandi veram og að þær skyldi
umgangast af alúð.
Ogleymanlegar eru ferðirnar með
Ragnari á Gipsanum út á aura til að
líta eftir skepnunum og sprettunni á
túnunum. Þá lék hann venjulega á
als oddi, fræddi okkur um ýmsa
hluti og sagði skemmtilegar sögur.
Þegar ég var sex ára gaf Ragnar
okkur systkinum sitt hvora
gimbrina og það var ekki lítils virði
fyrir borgarbarnið að vei'a orðin
fjáreigandi. Meðan þær lifðu
fengum við peninga inn á bankabók
fyrir ullina og lömbin. Ég var líka
látin taka þátt í að hirða ána þegar
ég kom í heimsókn að vetrinum, og
rýja hana á vorin. Þó ég geri mér
grein fyrir því í dag, að ekki hafi ég
nálægt því unnið fyrir því sem hún
skilaði.
í barnsins huga var bjart og hlýtt
í Bollakoti og ég minnist Ragnars
og Þorbjargar með innilegu
þakklæti fyrir gæsku þeirra og
visku.
Guðrún Lára Pálmadöttir.
ÞORMOÐUR
EGGERTSSON
BÖÐVAR
PÉTURSSON
+ Böðvar Péturs-
son verslunar-
maður fæddist á
Blönduósi 25. des-
ember 1922. Hann
lést á Grensásdeild
Sjúkrahúss Reykja-
víkur 21. febrúar
síðastliðinn og fór
útför hans fram frá
Fossvogskirkju 2.
mars.
Böðvar Pétursson
var um áratuga skeið
einn af traustustu og
kunnustu félagsmönnum og stuðn-
ingsmönnum Ferðafélags íslands.
Hann var lengi í hópi þeirra manna,
sem lagði sérstaka stund á göngu-
ferðir á vegum félagsins, og ferðirn-
ar, sem hann fór þannig í góðum fé-
lagsskap, vítt og breitt um land
okkar, átti hann áreiðanlega fleiri
en flestir aðrir Ferðafélagsmenn.
Með þessum hætti varð hann afar
kunnugur landinu, á öllum árstím-
um, og skapaði sér einnig sérstaka
og ómetanlega lífsfyllingu og til-
breytingu frá daglegum störfum
sínum, sem oft voru erilsöm. Mörg-
um er vel kunnugt, að um árabil var
Böðvar einn hinn harðsæknasti og
fræknasti göngumaður, sem sögur
fara af innan félagsins - og undruð-
ust reyndar ýmsir þrek hans og
gönguhraða meðan hann var upp á
~ sitt besta. Það var sannarlega ekki
heiglum hent að fylgja honum eftir
á göngu - en hann ætl-
aðist heldur ekki til
þess að samferðamenn-
irnir gerðu það. Eins
og að líkum lætur eign-
aðist Böðvar marga
góðkunningja í þessum
ferðum öllum og jók
samneytið við þá að
sjálfsögðu á ferðagleð-
ina. Eftir að heilsu
Böðvars tók að hraka á
síðari árum fór hann
enn ferðir með Ferða-
félaginu, þótt færri
væru en áður, og alltaf
hélt hann tryggð við fé-
lagið, sem hann sýndi með ýmsum
hætti. Ætíð var hann aufúsugestur
á skrifstofu félagsins og lagði oft
gott til mála í samræðum við starfs-
menn og aðra, er hann hitti þar fyr-
ir.
Böðvar var mikill félagsmála-
maður. Hann kom víða við á því
sviði og eru sammæli um það meðal
þeirra, sem best til þekktu, að mik-
ið hafi munað um framlag hans á
öllum þeim mörgu og margvíslegu
sviðum félagsmála þai; sem hann
beitti sér. Ferðafélag íslands fékk
sannarlega að njóta krafta og
reynslu Böðvars. Um níu ára skeið,
þ.e. frá 1976-1985, sat hann í stjórn
félagsins. Kom hann þar ýmsu góðu
til leiðar, eins og samræmdist
dugnaði hans og áhuga, en einkum
beitti hann sér að þróun ferðamála
á vegum félagsins, og sat m.a. lengi
í ferðanefnd, sem skipuleggur ferð-
ir þær sem farnar eru. Varð veru-
leg framför í ferðastarfseminni á
þeim árum sem Böðvar sat í stjórn,
en þar áttu reyndar ýmsir góðir
liðsmenn og forvígismenn félagsins
hlut að máli auk Böðvars. Löngu
áður en Böðvar tók sæti í stjórn fé-
lagsins hafði hann reyndar látið að
sér kveða um málefni þess, t.d. með
flutningi tilllagna á aðalfundum og
þátttöku í umræðum þar um ýmis
mikilvæg málefni. Með hinni tíðu
þátttöku sinni í gönguferðum á veg-
um félagsins hafði hann einnig vak-
ið á sér athygli löngu áður en hann
hóf stjórnarstörfin. Böðvar var
áreiðanlega vel kunnugur allri
starfsemi Ferðafélagsins og bar-
áttumálum þess, þegar stjórnarset-
an hófst, en sem stjórnarmaður gat
hann síðan einbeitt sér að viðgangi
ýmissa framfaramála, sem félagið
býr enn að.
Atorka Böðvars bh'tist einnig m.a.
í framlagi hans í vinnuferðum félags-
ins fyrr á árum, t.d. þegar þurfti að
dytta að skálum eða nýbyggingar
voru á döfinni. Þar munaði sannar-
lega um handtök hans. I þeim efnum
sem öðrum var Böðvar ósérhlífinn
og ötull.
Ferðafélag Islands þakkar nú, að
leiðarlokum, Böðvari Péturssyni öll
þau störf, er hann vann fyrir félagið,
fyrr og síðar, og fjölmargir félags-
manna minnast með ánægju göngu-
ferða með honum, jafnt í byggðum
sem óbyggðum, þar sem hann naut
sín til fullnustu og var öðrum fyrir-
mynd um góða umgengnishætti við
landið og samferðamennina.
Aðstandendum Böðvars eru jafn-
framt færðai' hugheilar samúðar-
kveðjur.
Páll Sigurðsson, fyrrverandi
forseti Ferðafélags íslands.
+ Þormóður Egg-
ertsson fæddist
á Þórseyri í Keldu-
hverfi 14. júní
1937. Hann lést á
Sjúkrahúsinu á
Húsavík 3. mars
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Eggert Jónsson,
bóndi á Þórseyri, f.
16.1. 1893, d. 16.8.
1981, og Jakobína
Hannesdóttir, hús-
freyja á Þórseyri, f.
16.12. 1900, d. 6.5.
1964. Þormóður
var yngstur fimm systkina,
sem öll eru látin.
Þormóður kvæntist Sigríði
Vilhjálmsdóttur 1962. Þau
Nú er elsku pabbi minn farinn í
friði og laus við allar þjáningar.
Mætar minningar sitja eftir í
hjarta mínu. Ég kom norður mörg
sumur eftir að pabbi fluttist þang-
að frá Reykjavík og var þá í sum-
ardvöl með skólanum mínum í
Suður-Þingeyjarsýslu, en eitt
sumarið var sumardvölin í Eyja-
firði. Pabbi kom alltaf í heimsókn
til mín meðan ég var í sumardvöl-
inni og frænka mín með honum.
Við áttum góðar stundir saman.
Það var alltaf gaman að hitta
hann. Svo hætti ég að fara í sum-
ardvöl en pabbi kom einu sinni til
Reykjavíkur eftir það og heimsótti
mig. Við áttum saman mjög góða
stund, sem geymist í hjarta mínu.
Þetta var í síðasta sinn sem við
hittumst. Örlögin urðu þess vald-
andi að við gátum ekki hitst leng-
skildu. Börn þeirra;
Jakobma, f. 17.6.
1962; Guðmundur
Ari, f. 31.7. 1963;
Guðrún Hulda, f.
17.3. 1968, d. 15.7.
1980.
Þormóður ólst
upp á Þórseyri.
Hann bjó uni árabil
í Reykjavík, en
fluttist aftur norður
í Kelduhverfi árið
1976 þar sem hann
stundaði búskap lijá
bróður sínum, auk
þess sem hann vann
ýmiskonar verkamannastörf.
Þormóður verður jarðsung-
inn frá Garðskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
ur, en við skrifuðumst á um
nokkura ára skeið.
Mig langar að færa pabba mín-
um ljóð sem ég oi'ti og þykir vænt
um. Starfsfólkinu á Sjúkrahúsinu á
Húsavík þakka ég kærlega fyrir
alla góða og hlýja ummönnun, sem
það veitti honum.
Ljósin skæru lætur,
lýsa við rekkju þína.
Allar ársins nætur,
einnig við reklyu mína.
En það mun sá sanna,
er sálarljósin sér.
Má þar sjá ungan svanna,
sem æ, á ferð með ljósin er.
(J.Þ.)
Ég þakka pabba mínum allar
samverustundirnr. Minninguna
mun ég geyma vel.
Jakobína Þormóðsdóttir.