Skírnir - 01.01.1907, Blaðsíða 20

20
Darwinskenning og framþróunarkenning.
taka baráttu lífveranna hverrar við aðra til greina,
til þess að skilja hvarf þeirra. Darwin segir oss t. d. að
fiskategund ein eigi svo mörg hrogn, að ef lifandi fiskur
kæmi úr hverju hrogni, og þessir fiskar ættu svo aftur
hrogn, þá yrðu að nokkrum kynslóðum liðnum öll höf
hnattarins troðfull. En þetta sannar ekki að hrognin eða
fiskarnir farist sökum baráttunnar sem lifendur heyja
hverir við aðra. Það getur blátt áfram komið af því að
þeir hafa átt við eðlis-efnaleg (physico-chimiques) kjör að
búa, sem hafa haft tortímingu þeirra í för með sér.
2. Náttúruvalið. — Darwin kennir að náttúruvalið,
sem varðveitir að eins þá einstaklinga er gæddir eru sér-
staklega lífvænlegum eiginleikum, safni þessum eiginleik-
leikum fyrir og efli þá frá einni kynslóð til annarar, þang-
að til loks komi fram ný tegund, og séu þá einstaklingar
hennar frábrugðnir öllum þeim tegundum sem ekki hafa
þessa eiginleika, eða hafa þá ekki nema af hendingu og
á lágu stigi. — En það er þarfiaust að taka náttúruvalið
til greina til að skýra tegundarbreytinguna, segir þá
Lamarckingurinn. (ferum ráð fyrir að breyting yrði á
eðlis-efnalegu umhverfi nokkurra lifandi vera. Það fer
fyrir þeim alveg eins og ólífrænum hlutum, er settir væru
í þetta umhverfi. Sumir færu forgörðum (lífsbaráttulaust);
aðrir héldust við, og nokkrir þeirra tækju breytingum
(náttúruvalslaust). Þetta er fyrir þá sök, að framhald
þeirra eðlis-et'nalegra verkana í heild sinni, sem eiginlegar
eru þessum líkömum, hvort sem þeir eru ólífrænir eða
lifandi, er ýmist samþýðanlegt eða ósamþýðanlegt öllum
þeim eðlis-efnalegum verkunum, sem tilheyra hinu nýja
umhverfi sem þeir eru komnir í. Það er ekkert sérstak-
Iegt lifandi verum. Þegar þessar tvær heildir eðlis-efna-
legra verkana eru samþýðanlegar hvor annari, þá má ef
vill segja að líkaminn sé »samlagaður« umhverfi sínu.
Þegar breytingar á umhverfinu leiða af sér sérstakar
breytingar á eðlis-efnalegu ástandi líkamans, án þess að
ónýta hann, þá má ef til vill svo að orði kveða að lík-
aminn »hafi samlagað sig« hinu nýja umhverfi sinu. Með