Skírnir - 01.01.1907, Blaðsíða 26

26
Darwinskenning og framþróunarkenning.
skapandi athöfn guðdómsins, en vér gætum haldið hug-
myndinni um snöggan og sameiginlegan uppruna flestra
tegunda, að minsta kosti hinna æðri, með því líka að all-
erfitt virðist að skýra öðru vísi það sem fornlífsfræðin
hefir leitt í ljós og Cuvier hafði fyrir sér, og er það jafn-
satt nú og fyrir áttatíu árum. Eftir því hefði þá eigi
að eins í lífi hverrar tegundar út af fyrir sig, eins og De
Vries hyggur, heldur og í gjörvallri sögu gróðrarlífsins og
dýralífsins verið umskifta eða byltinga tímabil, en á und-
an þeim og eftir langur aldur, er tegundirnar héldust
nálega óbreyttar að eðli og tölu. Og væri þá auðvitað
ástæðulaust að taka til greina hugmyndina um náttúru-
val, bundið við ákveðna tegund á tilteknu tímabili, eins
og De Vries þykist enn geta gjört í kenningu sinni um
stökkbreytingar. Jarðbyltingarnar teldum vér ekki eins
og Cuvier blátt áfram samtímis framkomu nýrra tegunda,
svo sem samferða afleiðingu einnar og sömu yfirnáttúr-
legrar orsakar, heldur teldum vér þær einmitt orsökina
til lífsbreytinganna; vér teldum breytingarnar á hinum
lifandi verum afleiðingar af stórfeldum og snöggum breyt-
ingum á eðli og efnum umhverfisins, breytingum sem
valdið hefðu tortímingu allmargra lifandi tegunda og breytt
stórkostlega meginþorra þeirra sem af komust. Þessar
byltingar umhverfisins, aðgreindar af mjög löngum tíma-
bilum, er efni þess og eðli breyttist að eins lit.ið eitt,
mætti hins vegar skýra samkvæmt almennum lögum eðlis-
fræðinnar og efnafræðinnar; þær svöruðu til umskifta
þeirra sem jarðhnötturinn hefir tekið við og við á fram-
þróunarskeiði sínu og ættu sér orsakir annað hvort innan
jarðar eða jafnvel utan jarðar, t. d. í ástandi sólarinnar.
I samband við slíka tilgátu mætti meðal annars setja
hina nýju kenningu Arrhéniusar um breytingar jarðhitans,
en af þeirri kenningu mátti hann fyrir sjá niðurstöðuna
af athugunum Nordenskiölds á horfnum gróðri og dýralífi,
sem menjar eru af í nánd við suðurheimskautið.
Ef vér nú sameinuðum þessar tvær tilgátur, er eg nú
hefi skýrt frá, Weissmanns-Lamarcks-kenninguna og Cuviers-