Skírnir - 01.01.1907, Blaðsíða 29

Darwinskenning og framþróunarkenning.
29
leggja hina mestu stund á að skýra þetta samræmi, þessa
:samlögun. Vera má að hann fyrir þá sök hafi leiðst til
að vanrækja um of að athuga ósamræmi það sem á sér
stað, eða þau dæmin þar sem engin sérstök samlögun
kemur í ljós. Hann hafnaði kenningu Lamarcks, af því
að honum virtist hún ekki skýra nægilega samræmi lífs-
ins. Hann tekur það skýrt fram, að til þess að skýra
það hafi hann hugsað sér kenninguna um náttúruvalið, og
hugsað sér þannig starf náttúrunnar í líkingu við val
mannsins, sem smáin saman lagar tæki sín betur og bet-
ur eftir markmiðinu, sem hann ætlar sér að ná. Og með
því að hann á> hinn bóginn tók sér fyrir hendur að gjöra
grein fyrir uppruna tegundanna, þá telur hann þá stað-
hæfingu óyggjandi, að sömu orsakirnar skýri samlaganir
lifandi vera og uppruna nýrra tegunda. En það er alveg
ósönnuð staðhæfing, sem einkar vel má efast um. Hví
;Skyldu ekki orsakirnar sem valda meir eða minna full-
kominni samlagan lifandi vera reynast gagnólíkar orsök-
um tegundarbreytinganna? Hví skyldu tegundarbreyt-
ingar alt af vera þær breytingarnar sem lífverunum kæmu
að mestu haldi í umhverfinu sem þær eiga heima í? Og
hví skyldu þær jafnvel þurfa að vera sérstaklega gagn-
legar breytingar? Til þess að tegundin breytist, nægir að
breyting umhverfisins valdi óhjákvæmilega tegundarbreyt-
ingu og að hún sé ekki ósamþýðanleg viðhaldi hinnar
nýju veru, hvort sem hún er henni til einhvers gagns
eða jafnvel fremur til ógagns.
3. Lyell og hugmyndin um samfeldar breytingar. — Hug-
myndina um samfelda framþróun á Darwin, eins og Spencer,
jarðfræðingnum Lyell, vini sínum og meistara að þakka.
Eflaust hefir Lyell hrakið kenningu Lamarcks um fram-
þróun líftegundanna, en kenningu sína hefir hann grund-
vallað á hugmyndinni um samfeldar breytingar, og revndi
liann að skýra að jarðbreytingar væru runnar af svipuð-
tum orsökum og þeiin sem enn eiga sér stað. Darwin
hefir ekki þurft annað en að flytja þessa jarðfræðishug-
mynd yfir í líffræðina til þess að gjöra sér í hugarlund