Skírnir - 01.01.1907, Blaðsíða 39

Rembrandt.
39
bera myndirnar með sér, að þær eru gjörðar ekki ein-
ungis af mikilli snild, heldur og af mikilli ást, enda unni
Rembrandt móður sinni af öllu hjarta og hefir sjálfsagt
verið líkari henni en föður sínum.
Þrír eldri bræður hans voru uppalnir sem óbreyttir
almúgamenn, sjálfur var hann settur til bóknáms: »svo
að hann, þegar hann yrði fullorðinn, gæti með kunnáttu
sinni orðið borg sinni og ríki að gagni«.
Hann var látinn í latínuskóla til að undirbúa sig undir
nám við háskólann í fæðingarborg sinni, og svo langt
komst hann, að verða stúdent og vera tekinn inn á há-
skólann 25. d. maim. 1620. En honum þótti meira
gaman að myndum Lucasar frá Leiden, en að skáldskap
Virgils og Ovids; leyfðu foreldrar hans honum því að
hætta við bóknámið og leggja stund á pentlistina.
Um leið og Holland kastaði af sór oki spænskrar
kúgunar fæddist ný og merkileg list í landinu. í þessu
nýja, frjálsa landi, sem hvorki kirkjan né konungsvaldið
þjáði, varð listin einnig frjáls, þjóðleg og sjálfstæð.
Hollenzkir málarar á 17. öldinni máluðu hvorki altaris-
töflur né furstamyndir, ekki reyndu þeir heldur að halda
á lofti afreksverkum sinum í hinni nýafstöðnu frelsisbar-
áttu, nei, það voru viðburðir úr daglega lífinu og einkum
og sér í lagi andlitsmyndir, sem þeir máluðu.
Skörulegir borgarstjórar, duglegir embættismenn og
ríkir borgarar létu gjöra myndir af sér og konum sínum,
það var beinlínis tízka á þeim tíma. Ekkert land hefir
í senn átt svo marga góða listamenn sem Holland á 17.
öldinni. Jafnvel í smáborgum Hollands voru pentarafélög,
hin svo nefndu Lúkasargildi, af því að guðspjallamaður-
inn Lúkas að sögn á að hafa verið pentari.
Frakki nokkur, sem ferðaðist um Holland árið 1651,
kemst svo að orði, »Jeg held ekki að neinstaðar séu svo
margir góðir málarar sem hér; í hverju húsi sjást fallegar
myndir og engin borgari er svo fátækur, að ekki sö heim-
ili hans prýtt málverkum«.