Skírnir - 01.01.1909, Page 12

12
Skapstórar konur.
verður fyrri til að láta drepa fyrir henni mann. En eftir
það haldast þær í hendur um manndrápin. Nálega æfin-
lega, þegar sagt er frá athöfnum Bergþóru, er hún að
stofna til manndrápa. Logar hefndargirninnar virðast
hafa verið heitari í hennar hug en nokkurs annars á
Bergþórshvoli. Njáll sér það, alt af öðru hvoru að minsta
kosti, eins og fieiri hinna vitrustu og beztu manna, að
þessar hefndir allar séu nokkuð viðsjárverðar. »Kemst,
þó at seint fari, húsfreyja«, segir hann eitt sinn við konu
sína, þegar hún geisar um bæinn, friðlaus af hefndarhug.
»Ok ferr svá um mörg mál, þó at menn hafi skapraun af,
at jafnan orkar tvímælis, þó at hefnt sé«. En í þeim
efnum verður hún ekki sefuð. Þrásinnis eggjar hún syni
sína með hinum beiskustu napuryrðum, og virðist þó svo,
sem þeir væru sæmilega fúsir stórræðanna. Hvað eftir
annað kemur það fram, að henni þykir þeir, með öllum
þeirra ofsa og víkingslund, óþolandi tómlátir til hefnda.
Stundum er hún eins og á nálum út af því, að hefndina
muni bera undan, synir hennar kunni að fresta henni,.
þangað til góðir rnenn hafi komið sættum á, svo að alt
verði um seinan.
Þetta er megnið af því, sem okkur er sagt af þess-
ari konu fram undir æfilokin. Og ekki fegurra en það
er, er ekki til nokkurt mannsbarn á íslandi, sem ekki
fyllist metnaði — ekkert, sem ekki hlýnar um hjarta-
ræturnar við umhugsunina urn það, að Bergþóra skuli
hafa verið íslenzk kona- Og öli finnum við til þess, að
hún er ein þeirra kvenna-, sem hlotið hafa dýrlegastan
dauðdaga. Hvernig verður þessu komið heim ?
Við vitum ofurlítið meira um hana.
Við vitum, að þegar Njáli ræðir við Atla, húskarl
hennar, um það, að hann sé i alt of mikilli hættu þar á
heimilinu, og að hann skuli fyrir því ráðast austur í fjörðu,
þá svarar Atli: »Betra þykkir mér að látast í þínu húsi
en skifta um lánardrotna«. Og við vitUm, að það var
Bergþóru vegna, fremur en nokkurs annars manns, að