Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 55
Um ættarnöfn.
55
hjá karlmönnunuin, sem eigi leiðrétta slíkar íirrur eigin-
kvenna sinna.
Eitt af því, sem G. Kamban færir máli sínu til stuðn-
ings, er það að fjölmargar embættismannakonur í Reykja-
vík haíi tekið upp ættarnafn eða kenning við föðurnafn
eiginmanna sinna. Eg fæ nú eigi séð, að embættismanna-
konur í höfuðborginni eða annars staðar á landinu séu
nokkurt fyrirmyndardæmi í þessu efni. Svo sem vant er
að vera um allar framfarir og afturfarir, þá mun þessi
ættarnafna-upptaka hafa byrjað á meðal æðri stéttanna í
öllum löndum og færst svo til lægri stéttanna. Eg fæ
eigi skilið, að hann Sigurður Höskuldsson, sem höf. tekur
að dæmi, sé endilega tilneyddur að nefna konuna sína
Karen Höskuldsson eftir giftinguna, þótt hún sé dönsk og
fædd Jörgensen. Látum föður hennar hafa heitið »Sören«
og þá er hún eigi of góð til að verða eftir íslenzkum
hætti að nefna sig Karen Sörensdóttur í hjúskapnum. Eg
fæ eigi betur séð, en að ennþá sé hægt að verjast þessari
nýbreytni með ættarnöfn bjá þjóð vorri, og það ásamt með
ýmsu fleira veldur þvi að eg er á móti þeim. En
samt vil eg í ritgerð þessari sýna fram á, hvernig sann-
íslenzk ættarnöfn ætti að verða mynduð, ef sú mæða á
fyrir oss að liggja að innleiða þau; því að ennþá er mál
þetta eigi nærri nógu vel skoðað frá öllum hliðum.
Mjög lítið vill G. Kamban gjöra úr því, að þessi venja
að kenna sig við föðurinn, sé þjóðleg og íslenzk. Hann
segir að þetta sé íslenzkt öldungis eins og það hafi áður fyr
verið þýzkt, danskt o. s. frv. En að neita því að þetta
sé af þessari ástæðu sérstakiega þjóðlegt með Islendingum
er alveg röng og háskaleg kenning. Fæstir þjóðlegir hlut-
ir eru þannig lagaðir, að þeir hafi hvergi í heimi til ver-
ið nema hjá þeirri eða hinni þjóðinni. Flest það sem
einhversstaðar er þjóðlegt hefir áður verið sameign heilla
þjóðbálka, en svo orðið þjóðlegt við það eitt, að hafa varð-
veizt kynslóð eftir kynslóð á þessum eina stað, þegar það
var gleymt hjá öllum öðrum. Engum manni dettur í hug
að neita því, að málið, sem á vorum dögum er talað hér