Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 21

Skapstórar konur.
21
hið mikla níðingsverk Ouðrúnar, álíka hrapallegt eins og
atferli Ilallgerðar, þegar hún neitaði Gunnari um lokkinn.
Bolli fer af stað og verður banamaður Kjartans um
daginn. Fráleitt reyndar með þeim atvikum, sem Lax-
dæla segir — að Kjartan hafi kastað vopnunum, þegar
Bolli réð að honum. Það virðist blátt áfram ekki ná
nokkurri átt, eftir því sem Kjartani er lýst bæði á þeim
fundi og endranær. Sagan er full átakanleg og hörmu-
leg samt.
Bolli kemur heim harmþrunginn. Guðrún má ekki
tala um þetta við hann. »Þó mætti mér þat óhapp seint
ór hug ganga, þóttú mintir mig ekki á þat«, segir hann.
»Ekki tel ek slíkt með óhöppum«, segir hún; »þótti mér
sem þú hefðir meiri metorð þann vetr, er Kjartan var í
Noregi, en nú er hann trað yðr undir fótum, þegar hann
kom til íslands, en ek tel þat þó síðast, er mér þykkir
mest vert, at Hrefna mun eigi ganga hlæjandi at sæng-
inni í kveld«. Hrefna hefir aldrei, svo menn viti, stigið
á það strá, er henni mætti til meins vera. Þann dag er
Guðrún eins og djöfull í mannsmynd, eins og ill vættur
og örg í líki hinnar fegurstu og atgervismestu konu á
íslandi.
Og samt kemur þ a ð fram, einmitt í þessari sam-
ræðu, sem bjargar henni að lokum. Bolli finnur, hve ill-
mannlega þetta er mælt, og reiðist. »Ósýnt þykki mér«,
segir hann, »at hon fölni meir við þessi tíðendi en þú,
ok þat grunar mik, að þú brygðir þér minnr við, þó at
vér lægim eftir á vígvellinum, en Kjartan segði frá
tíðendum«.
Eg verð að fara fljótt yflr sögu. Kjartans er hefnt.
Bolli er veginn af mannfjölda og með engu meiri dreng-
skap en beitt er við víg Kjartans. Gullhringurinn í
draumnum er hrokkinn sundur. Og Guðrún er þá sjálf
beitt þeirri hranalegu illmensku, sem eg hefl áður minst
á. Bolla er hefnt. Helgi Harðbeinsson er veginn, sömu-
leiðis af mannfjölda og með litlum drengskap. Guðrún
ginnir til þess mann, sem engan hlut á að þessum mál-