Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 88

88
Kitdómar.
um fyrir miskunnsemi hans. Ramanúja kom og fram með f ö ð u r-
hugmyndina, að þessi æðsti guð heimsins væri gæzkuríkur
faðir mannanna og vér börn hans: hann er hin æðsta vera, húinn
öllum hinum beztu eiginleikum, fullur ástríkis og miskunnar við
hinar brotlegu verur, er tilbiðja hann; hinni hólpnu sál býr hann
eilífan sælustað í návist sinni, þar sem hún getur baldið öllum
sérkennutn sínum og dvalið í eilífum friði. Af hinni óumræðilegu
ást sinni og meðaumkun hefir guð þessi birzt í margvíslegum mynd-
um, mannkyninu til sáluhjálpar, en í fy'stu og háleitustu mynd
sinni sem Rama Kandra, hinni miklu fyrirmynd mannanna«.
Þessum Rama hefir eitt af skáldum Hindúa lýst í yndisfögr-
um ljóðum og hugsunarferillinn er þessi:
»Til er einn guð öllum æðri. Maðurinn er að eðlisfari synd-
um spiltur og er ekki endurlausnarinnar maklegur. En af hinni
óumræðilegu miskunnsemi sinni hefir hiu æðsta vera birst í Rama
til þess að leysa heiminn af syndum hans. Rama þessi er nú aft-
ur horfinn til himna og eigum vér þar guð, sem ekki einungis er
fullur meðaumkunar, en veit af eigin reynslu, hversu mikill breysk-
leiki mannanna er og freistingar þær, er bera þeim að höndum ■
og enda þótt hann só sjálfur syndlaus, er hann ávalt reiðubúinn
að hjálpa þeirn syndugum mönnum, er flýja á náðir hans og biðja
hann ásjár. En af þessu leiðir, að mennirnir eiga að auðsýna hver
öðrum miskunn og mildi og að mannkynið alt er ein bræðraheild«.
Þegar fyrstu krisniboðarnir komu til Indlands, gerðu þeir þá
grein þessara trúarbragða, að djöfullinn hefði búið þau til svona
sviplíka kristninni til þess að blekkja mennina! Og »heiðingjun-
um«, sem þessa trú hafa, senda kristnir menn trúboða til þess að
bjarga þeim frá eilífri ófarsæld !
Bókin er rituð af góðvildarhug til trúarbragðanna, þó að höf
trúi sýnilega ekki á neina algilda opinberun. Hann segir, að menn
eigi að líta á þau með umburðarlyndi, »og ekki kasta þungum steini
á mannssálina fyrir alla hjátrú hennar og hindurvitni. Það er
ekki nema vorkunn, þótt hún hafi þózt sjá ýmsar ofsjónir í myrkra-
skotum tilveru vorrar og þótt hún sjaldnast rati réttustu og greið-
ustu leiðina út úr því völundarhúsi. Henni var aldrei gefiun neinn
sá Aríadneþráður, að hún gæti ekki viist. Eu hitt er eins víst,
að veglegustu leiðarljósin, sem mannsandinn hefir átt, hafa runnið
upp fyrir honum einmitt í trúarbrögðum hans«.