Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 87

Ritdómar.
87
gera siðan og g e r i r þ a ð. Höf. hefir líklega leiðst inn á þessa
skoðun sína af því, að Frakklandsbanka eru engin lög sett um það
hvernig hann tryggi seðla sína, að öðru leyti en því að hann
mátti um síðustu aldamót ekki gefa út meira en 5000 miljónir
franka í seðlum, cg er skyldur til þess að leysa hvern seðil inn
þegar hann er sýndur.
Bókin er ágæt kenslubók að minni hyggju, og eg vona að hún
verði forðabúr fyrir íslenzk orð í Viðskiftafræðinni. Sá sem íslenzk-
aði Maurice Block var lítill málfræðingur, Arnljótur Ólafsson vrr
alt of »tyrfinn« í orðmyndunum í Auðfræðinni, og orð hans hvorki
auðskilin né tungutöm; orðasafn Viðskiftafræðinnar verður líklegast
ofaná í þeirri vísindagrein; sum þeirra eru þegar í fyrstu mjög
aðgengileg.
I. E.
*
* *
ÁGÚST BJARNASON: YFIRLIT YFIR SÖGU MANNSANDANS. AUSTUR-
LÖND.
Að mjög mikln leyti flytur þessi bók fróðleik, sem íslenzkri
alþýðu hefir verið alveg ókunnugt um. Hún skýrir frá trúarbrögð-
um Kínverja, Indverja, Babelsbúa og Assyríumanna, Medíumanna
og Persa, Gyðinga og kristinna matina. Og hjá því getur ekki
farið, að hún auki að miklum mun andlegt útsýni lesenda sinna.
Hún sýnir okkur meðal annars, hvílíku óhemjuafli mannsand-
inn hefir á það beitt að gera sér grein tilverunnar. Hún sýnir
okkur, að mannsandinn hefir oft sligast, þegar hattn hefir verið að
lyfta því heljarbjargi. Hún sýnir okkur, að hinar furðulegustu og
fráleitustu hugmyndir hafa orðið að áreiðanlegum sannleik í hugum
manna, og jafnvel að ímynduðum sáluhjálparatriðum. En hún sýnir
okkur líka svo dýrlegar sigurvinniugar mannsandans utan hins
kristna heims, að þeir, sem á annað borð leggja nokkurn trúnað á
guðs anda, ættu að geta saunfærst um, að hann hafi víðar verið
starfandi en með kristnum mönnum.
Vér bendum til dæmis á R a m a n ú j a, kenniföður Hindúa.
Frá honum er svo sagt í bókinni:
»Hann kom á eingyðinu á Indlandi og hélt því fram, að til
væri að eins einn sannur persónulegur guð, Brahma, er vér menn-
irnir værum útgengnir af og lifðum og hrærðumst í bæði þessa
heims og annars. Mannssálin væri á eiulægri framrás til þess að
xiá fullkomnuninni í Brahma og mundi henr.i auðnast það að lok-