Skírnir - 01.01.1909, Blaðsíða 28

28
Ur ferðasögu.
nokkurn tíma vilja gefa 650 mörk fyrir eitt sendibréf frá hon-
um, eins og nú hafði verið gert fyrir skömmu.
Eitt af þvi sem Schiller taldi sitt mesta lán, var sú velvild
og viðurkenning, sem Goethe sýndi honum síðustu árin, og
er alúðarvinátta þessara tveggja snillinga eitt hið geðfeldasta,
sem bókmentasagan hermir frá.
Það er altítt, að menn nefna í sömu andránni Schiller og
Goethe, og í daglegu máli má oft í þýzkumælandi löndum
heyra menn eigna Goethe ýmislegt af því sem Schiller hefir
kveðið, og þvert á móti. Ber slíkt nú raunar ekki vott um mjög
næmt eyra eða smekk; það er engu betra en að eigna Jónasi hend-
ingar t. d. eftir Kristján Jónsson eða Jón Thoroddsen (eða
á hinn veginn). Betur og betur kemur það í ljós, að
Goethe hafði höfuð og herðar yfir Schiller og jafnvel
meira; og er við því að búast. Því að jafnvel þó
að gjörvuleikur hefði verið jafn, þá var gæfunni ólíkt farið.
Goethe lifði til hárrar elli — þó að oss þyki slíks mann ævi
altaf of stutt — og hann var altaf að læra. En Schiller dó
fyrir örlög fram á bezta aldri, og fekk ekki að njóta sín fyrir
fátækt, fyr en það var um seinan. En samt fyllir nafn Schillers
oss djúpri virðingu; góður sundmaður var Kjartan þó að hann
væri ekki jafningi Olafs Tryggvasonar, og það eru fleiri tindar
háir en þeir allrahæstu.
Goethe hlotnaðist það lán, að kynnast ungur hertoganum
í Sachsen-Weimar, er Karl Agúst hét; þótti hertoganum þegar
svo mikið til Goethe koma, að hann bauð honum með sér að
vera og vináttu sína. Það þá Goethe og hélst sú vinátta með-
an þeir lifðu báðir. Eitt til marks um hvað mikið mönnum
fanst um Goethe, eru orð Wielands, sem var frægt skáld á
sinni tið, og gamall orðinn þá; sál mín er eins gagntekin af
Goethe, sagði hann, eins og daggardropi af morgunsólinni.
Hertoganum þótti fátt of gott handa Goethe og gaf hon-
um fyrst Garðhúsið svonefnda, en síðan nnnað stærra hús, þar
sem Goethe-safnið er nú, og er það nálægt hertogahöllinni.
Bjó Goethe í Garðhúsinu fyrstu sjö árin sem hann var í
Weimar, en fór þangað oft síðan þegar hann vildi hafa betra
næði til óðs — og ef til vill ásta — en honum gafst inni í
bænum. Stendur Garðhúsið í brekku og er fagurt þaðan að