Skírnir - 01.01.1909, Page 31

Ur ferðasögu.
31
bók sem frú Förster-Nietzsche hefir gefið út, þá hlýtur hver
maður að furða sig á því þreki og þolgæði, sem þessi einstæð-
ings kvenmaður sýndi, og þeirri óbilandi ást og trú á bróð-
urnum sem hefir lýst sér í öllu hennar framferði. En af fram-
göngu hennar sjálfrar segir þó mest milli linanna1).
Einn salur í Silfurblikshöll virðist sérstaklega helgaður
minningu Nietzsche. Þar eru hinar ýmsu prentanir af ritum
hans, þar er bókasafn hans, og þar stendur fyrir gafli hin fræga
marmaramynd af heimspekingnum eftir Max Klinger. Salurinn
er einkennilega hátíðlegur, og verður ekki annað sagt, en að
hinum ágæta byggingameistara van de Velde — ef eg man
nafn hans rétt — hafi þar frábærlega vel tekist. Eg hafði ekki
lengi beðið, og of stntt þótti mér, því að eg var ekki búinn
að virða fyrir mér eins vel og eg vildi salinn sjálfan og bækur
þær sem Nietzche hafði haft í höndum og huga, þegar inn kom
lítill kvenmaður, látlaust búin og fjörleg i bragði. Mér brá í
brún, þvi að mér var ekki ókunnugt um að systir Nietzsche
mundi vera á sjötugs aldri, en þessi kona virtist miklu yngri,
sléttleit og jarpt hárið ekkert farið að grána. Þetta var þó frú
Förster-Nietzsche og virtist hún, eftir myndum að dæma, mjög
svipuð bróður sínum, einkum augun, einkennilega blá, og nær-
sýn. í öðru sást líkingin einnig brátt; Nietzche var tilfinninga-
maður mjög mikill, eins og ekki leynir sér í ritum hans þrátt
fyrir dóma hans um vorkunnsemina; en þegar frúin mintist
bróður síns, var ekki laust við að henni vöknaði um augu
stundum. Enda er víst leit á jafn sögulega hörmulegum for-
iögum og þess manns, er átti svo arnfleygan huga sem fáir
aðrir og sveif yfir sinum tíma, en lamaðist svo alt i einu á
bezta aldri og varð eins og barn í anda, einmitt er hann var
byrjaður á því verki, sem alt hans starf hafði hnigið að. En
þó var það mjög mikið, einnig að vöxtum, sem hann hafði
afkastað, er hann þraut, 44 ára gamlan. Rit hans eru 15 stór
bindi. Það var m. a. skaði fyrir skilning heimsins á bókment-
um vorum að hans skyldi ekki njóta lengur við. Hann var
*) Elizabeth Förster-Nietzsche: Das Nietzsche-Archiv, seine Freunde
und Feinde. Berlin 1907.