Skírnir - 01.08.1912, Blaðsíða 37

Jörgen Pétur Havstein.
227
á hefir komist hér í búnaði og verzlun hin síðari árin,
og mun engum blandast hugur um, að mikinn þátt hefir
sá félagsskapur átt í framförum þjóðarinnar.
V.
Enga furðu má það kalla, þótt þetta hvorttveggja í
senn, sem hér hefir verið á vikið: fylgisleysi og jafnvel
óvild yfirstjórnarinnar annars vegar og tregða og tómlæti
íslenzkra embættismanna og alþýðu hins vegar, hafi fengið
talsvert á Havstein amtmann, því sjálfur var hann sér
þess meðvitandi, að honum gekk gott eitt til, að hvatir
hans voru hreinar og tillögur hans skynsamlegar. Er það
ekki öllum gefið að taka því með stillingu og þolinmæði,
er vanþekkingin, áhugaleysið og hrokinn sverjast í fóst-
bræðralag til að aftra góðu málefni, og sízt þeim mönnum,
er stórlyndir eru og geðríkir að upplagi, eins og Havstein
amtmaður var. Það er og öll ástæða til að ætla, að of-
þreyta af ferðalögum og sifeldum embættisönnum og hnign-
andi heilsa hafi raskað nokkuð jafnlyndi hans á efri ár-
um og gert hann viðkvæmari fyrir mótblæstri og and-
róðri, en ella mundi. Var hann þá stundum nokkuð svæs-
inn i bréfum sínum til embættis- og sýslunarmanna þeirra,
er undir hann voru gefnir, ef eigi var tafarlaust hlýtt.
Munu þeir einhverir hafa borið sig upp undan þvi við
stjórnina. Hitt varð þó eflaust enn þyngra á metunum,
að hann lét leiðast til að fara ógætilegum orðum um
ákveðna menn í sjálfu stjórnarráðinu, er honum þótti að-
gerðir þeirra óheppilegar að einhverju leyti, og það jafn-
vel í opinberum bréfum til stjórnarinnar á árunum 1868
—69. Þetta hvorttveggja í sambandi við sjálfstæði hans
og einurð í kláðamálinu og fleiri stjórnarathöfnum, er hann
einn íslenzkra embættismanna fór sínu fram og hélt til kapps
við sjálfa stjórnardeildina, mun hafa bakað honum óvild
æðstu stjórnarvalda og orðið til þess, að konungur leysti
15*