Ný félagsrit - 01.01.1871, Blaðsíða 2

2 .
Um stjórnarmálið.
þeim 1867, og sem enginn getur neitab a?) þeir eiga meb
fyllsta retti. Rábgjati lögbundinnar þjöbstjörnar lýsir þ\í
beint yfir, ab hann ætli afe sleppa lagaveginum, og svipta
rettan hlutabeiganda í löggjafarvaldi Islands, alþíng, lög-
Iegu atkvæbi þess. Hann hótar: ekki land meb lögum
ab byggja, heldur meb ólögum ab eyba. Konúngsmenn-
irnir á alþíngi, sem svo vilja kalla sig, spöruíiu ekki ab
bregba á lopt þeim grýlum, sem rábgjafinn hafbi dregib
upp. En meiri hluti alþíngismanna var ekki svo myrk-
fælinn, einsog rábgjafinn hafbi, ef til vill, bdizt vib, þeir
hMdu rólegir fram stefnu sinni, og sögbu einsog Páll
lögmabur Vídalín forbum: „þab skal fram sem horfir,
meban rett horfir”. Alþíng hélt fast í horfinu.
þegar nú málib kom aptur í hönd rábgjafans, þá leizt
honum ekki ab halda lengra fram í þab á þessari stefnu,
heldur ab leggja þab til hvíldar. þá þótti honum naubsyn,
ab fá samverkun Islendínga til ab koma stjórnarmáli sjálfra
þeirra í lag, sem eblilegt var, og hann hélt ekki ab nein-
urn mundi detta í hug, ab konúngur eba stjórnarráb hans,
sem þá var, mundi skrifa undir stjórnarmálslögin í þeirri
mynd, sem þá var komin á þau.1 Stjórnarforsetinn
(Frijs greifi frá Frijsenborg) lét í Ijósi, ab stjórnin
ætlabi nú ab sleppa hinni fyrri stefnu sinni, sem vér
getum kallab valdbobsstefnuna, og taka upp abra nýja,
sem mátti heita hin umbobslega stefnan, þab er, sem
vildi koma því fram meb stjórnarabferb sinni, sem ekki
gæti gengib meb samþykktum lögum ab svo komnu.
þessi stefna var þá orbin svo fastrábin, ab stjórnarfor-
setinn kvabst halda, ab (1þab yrbi ómögulegt hverri stjórn
sem væri, ab breyta stefnu sinni þar sem málib nú er
‘) Ný Félagsrit XXVII, 89.