Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1973, Side 58

58
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
hélt maðurinn báðum höndum í barma troðslubyttunnar, vatt sér
til jafnt og þétt og tróð kornið í ákafa. Ekki var troðið í þess orðs
fyllstu merkingu, heldur kornið tekið undir fæturna og fæturnir
látnir snúast á því. Maðurinn hreyfði tær og hæla jafnt út í laggir
og um miðjan botn til að róta korninu og fá það allt á hreyfingu.
Við þetta losnaði sáðin að miklu leyti frá tinanum.
Vanalega var maðurinn, sem kynti sofninn laus við að troða. Jafn-
an var tvítroðið og kornið drift á milli. Fyrri troðslan nefndist að
troða skamið eða að troða skarnbyttur. Troðið var í senn í tveimur
troðslubyttum, og oftar voru þrír í senn að troða svo starfið gengi
sem bezt.
Nú var lokið við að troða skarnið og var þá farið að drifta. Oft
gerði það maðurinn, sem kynti sofninn. Kornið var allt tekið upp
úr troðslubyttunum og látið á teppi eða boldang. Ekki var notað
sérstakt ílát við það, mannshöndin ein kom þar við sögu. Aðeíns
einn maður vann að því. Driftutrogið var tekið vel hálft af korni
og verkið hófst. Drift var inni í sofnhúsinu. Maðurinn, sem drifti,
stóð við það í sömu sporum, hélt troginu skáhöllu framan á sér og
hristi það með jafnri og stöðugri hreyfingu svo sáðin féll út af trogs-
barminum. Gott þótti, að aðeins kæmi kul aftan að honum, sáðin
fauk þá betur út af trogsbarminum. Svo var og stillt til, að hún
félli niður í hrúgu.
1 norðlægri eða vestlægri átt t. d. var sett upp skjól hjá reykgat-
inu á sofnhúsinu og lagði þá þaðan kul að þeim, sem drifti. 1 haf-
lægri eða austlægri átt var sett skjól utan við dyrnar og lagði kulið
þá þar inn.
Dumba nefndist rykmettuð gufa, sem myndaðist við hreyfingu
kornsins, er verið var að drifta, og bar misjafnlega mikið á henni
eftir því, hve vel hana lagði út. Engin sæld þótti að fá hana í vit
eða kverkar.
Skarnið var látið í poka jafnóðum og búið var að drifta hvert
trog. Nú var lokið við að drifta það. Var kornið þá að nýju sett í
troðslubytturnar og troðin seinni umferð. Var það nefnt að troða
tinann. Var nú farið gætilega að öllu og bráðlega reynt, hvort tin-
inn var alhreinn. Þá var líka orðið hætt við, að tininn færi að molna.
Um það var algengt að segja: „Það fer í moltina ef troðið verður
lengur.“ Þegar búið var að troða tinann var líka búið að verka sofn-
inn. Góð eftirtekja eftir einn sofn var 50 pund af korni. Verkað kom
var tininn, en óverkað kom nefndist kornið áður en það var troðið.