Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1973, Page 149

SKÝESLA UM ÞJÓÐMINJASAFNIÐ 1972
149
gert í upphafi viðgerðarinnar þannig að annað, sem áformað var
að gera á árinu, varð að sitja á hakanum.
Á neðstu hæð hússins var útbúin eldtraust geymsla og eru þar
geyrnd bréfasöfn stofnunarinnar og annað, sem sérstök dýrmæti má
telja. Reyndar má segja, að aðaldýrmætin liggi í gripum þeim, sem eru
í sýningarsölum, og er því mikilsvert að búa eins vel að þeim og
kostur er og reynt hefur verið.
Nú fer að hilla undir að Listasafn Islands, sem verið hefur á efri
hæð safnhússins frá því fyrsta að húsið var tekið í notkun, fái sitt
eigið húsnæði og blasa því við ný viðhorf í sýningarmálum safnsins.
Þótt ekki sé að því komið, að Þjóðminjasafnið fái húsrýmið til af-
nota, er samt rétt að fara senn að hugsa fyrir nýrri uppsetningu
þess við þessar breyttu aðstæður, en hér mun gefast tækifæri til að
sýna mjög margt, sem hingað til hefur orðið að setja í geymslur og
þrengsli hafa hamlað að sýnt væri. — Er ekki ólíklegt, að kirkju-
deildin verði sett upp á efri hæðinni ásamt hlutum, sem heyra til
listiðnaði og ýmiss konar fínna handverki, en á miðhæðinni verði
fornaldardeildin svo og miðaldadeildin, en landbúnaðarsafnið verði
flutt þangað sem kirkjudeildin er nú. Á neðstu hæðinni verði svo
sjóminjasafnið áfram og eykst sýningarrými þess um helming, eða
um þann sal, sem landbúnaðardeildin er nú í.
I trausti þess, að Þjóðminjasafnið fái allt húsið þegar Listasafnið
flytur héðan og breytingarnar verði eitthvað í þessa átt, var gömul
gufuvél flutt úr Vélskóla íslands og sett upp á neðstu hæðinni, innst
í landbúnaðardeild og síðan þiljuð af. Þetta er vélin úr línuveiðar-
anum Sigríði, sem var mikið aflaskip á sínum tíma, en vél og skip
var smíðað í Noregi, vélin árið 1917. Skipið hét upphaflega Samn-
oen, en var skírt Þorsteinn, er það kom hingað til lands, en síðar
Sigríður. Síðast hét skipið Særún, og hafði þá verið sett í það mótor-
vél. — Gufuvélin var afhent Vélskólanum sem kennslutæki, en nú
þótti hún orðin úrelt sem slíkt og þar sem rýma þurfti fyrir öðrum
vélum vildi skólinn losa sig við hana. Þótti einsýnt, að vélin yrði
eyðileggingu að bráð ef safnið tæki hana ekki til varðveizlu, og var
því eina ráðið að koma henni fyrir á neðstu hæðinni. Önnuðust kenn-
arar skólans það verk, en vélin er um 91/2 smálest að þyngd og varð
að taka hana sundur að miklu leyti til að koma henni inn. — önnur
vél eldri, frá 1889, var sett til geymslu í bogaskemmu, sem safnið
útvegaði sér á árinu, en þar verða geymdir ýmsir stórir safngripir,
sem ekki komast inn í sjálft safnhúsið og ekki eru það viðkvæmir,
að þeir þurfi upphitað húspláss.