Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2000, Page 71

„POMPEI" ISLANDS
75
aðferðir bæði við undirbúning og rannsóknirnar sjálfar. Það þarf
m.a. að taka ákvörðun um frá hvaða tímabili þær bæjarrústir eiga
helst að vera sem rannsaka skal og í hvaða landshluta. Ef menn
vilja ekki einskorða sig við elstu bæjarrústirnar, mætti kannski gefa
gaum að einhverjum af yngri bæjarrústunum og elstu bæjum sem
enn standa. - Ég á von á að heyra meira frá yður. Ef ég fer til Berl-
ínar í haust, sem svolítið hefur verið talað um, getum við hist þá
og ræðst við um þetta mál.17
Matthías Þórðarson var því enn hlynntur hugmyndinni og Norlund
hafði nú samband við Anton W. Brogger (1867-1951), forstöðumann
Oldsaksamlingen í Osló og sænska þjóðminjavörðinn Sigurd Curman
(1879-1966). Báðum fannst þeim hugmyndin góð og lofuðu að reyna að
útvega nauðsynlegt fé. Aætlun Norlunds var að fulltrúi frá hverju landi
skyldi fara undirbúningsferð til Islands 1935 og skyldu þeir saman skoða
ýmsa staði og ákveða hvar ráðist skyldi í rannsóknir. Síðan var ætlunin, að
uppgröfturinn sjálfur stæði yfir í tvo mánuði sumarið eftir. En Norð-
menn vildu breyta áætluninni, þar eð Osló átti að halda „Annað alþjóð-
lega fornleifafræðingaþingið“ sumarið 1936, og þótti mikil vegsemd.
Norlund féllst á að fresta áformunum til 1937 af þessum sökum.
Nú kom upp nýtt vandamál, því að í ljós kom, að Matthías Þórðarson
gat ekki aflað fjár til að kosta sína eigin þátttöku í undirbúningsferðinni
um Island. Einnig gekk Norðmönnum illa að útvega fé það sem til
þurfti, þó að mikið væri reynt. Vandi Norðmannanna virtist vera sá að
þeir gátu ekki gert ráð fýrir stuðningi þeirra sjóða sem þeir sóttu til án
þess að fá opinbert boð frá íslensku stjórninni. Tilraunir Norlunds til að
koma verkefninu á laggirnar og skipuleggja það voru þannig komnar í
alvarlegan vanda. Málið flæktist enn. Arið 1934 hafði verið ráðist í
rannsóknir á víkingavirkinu fræga Trelleborg og Norlund hafði verið falin
yfirstjórn uppgraftarins þar, og átti hann eftir að vera mjög upptekinn við
það verk næstu sumur.18
A Islandi kallaði Matthías Þórðarson saman aukafund í Hinu íslenzka
fornleifafélagi í október 1936 til að leggja áformin fyrir félagsmenn. A
fundinum lögðust ntargir gegn því að erlendir menn fengjust við upp-
gröft á Islandi. Benedikt Sveinsson (1877-1954) taldi að Islendingar ættu
„að helga sér þá fremd, að rannsaka sjálfir sínar eigin fornminjar.“ Ef
rannsóknir ættu að fara fram ættu þær að vera undir beinni stjórn Matth-
íasar Þórðarsonar sjálfs. Eggert Briem (1879-1939) fráViðey sagði: „Það
er nú gott og blessað, ef allar Norðurlandaþjóðir vinna í sameiningu að