Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1890, Qupperneq 3

3
ungaraðir hafa þó gengið þar sem annarstaðar á
undan sagnarituninni, sem hefst ekki fyr en löngu
eptir, að þær voru skrásettar. Af fyrstu málfræðis-
ritgjörðinni, sem fylgir Snorra-Eddu, má ráða, að
ættvísi hafi hér á landi verið skrásett á undan ann-
ari sagnaritun, og mun það alveg rétt, sem Guð-
brandr Vigfússon segir (Safn til sögu ísl. I. 279)
að ættvísin hafi verið hjá oss grundvöllr og kjarni
allrar sagnafræði* 1. Höfundr hinnar áminnstu ritgjörð-
ar talar eigi um önnur íslenzk rit en „lög ok ætt-
vísi“, „þýðingar helgar11, og „þau hin spaklegu fræði,
er Ari þorgilsson hefir á bækr sett af skynsamligu
viti“ (Sn.E. II. 12). þ>etta bendir ljóslega á það, að
helztu ættbálkar hér á landi hafi þegar verið ritaðir
upp, þá er Ari hóf sagnaritun sína, eða að minsta
kosti um sömu mundir, og þarf þá ekki að efast um
það, að ættir landnámsmanna hafi snemma verið
raktar svo rækilega, sem menn vissu bezt, og þær
hafa verið undirstaða landnáma-sögunnar, en ná-
tengd ættartölum eru konungatölin, svosem Yng-
lingatal (sbr. ísl.b.), Skjöldungatal (sbr. Dipl. Isl. I.
nýja konungsætt til ríkis í Svíþjóð eptir miðja 11. öld,
lét son sinn heita Inga, og heiðingjar í Svíþjóð á 12.
öld kölluðu höfðingja sinn, blótmanninn Kol, »Eirík
hinn ársæla», líklega eptir einhverjum fornkonunga sinna.
það sýnist ekki heldr vera sprottið frá íslenzkum sagna-
ritum, sem höf. segir um »Ragnar !oðbrók« og tengdir
hans við Ynglinga, og mun þvl mega telja það vott þess,
að fyrir utan Island hafi verið til iorn sögusögn um það,
að ætt Eiríks sigursæla væri bæði komin frá »Ragnari
loðbrók< og Ynglingum.
1) þannig segir í Bisk. I. 91 um þorlák biskup
hinn helga (f. 1133): »Sú var þá hans iðja, er hann var
á ungum aldri, at hann var löngum at bóknámi, en at
riti oftlega, á bænum þess í millum, en nam, þá er eigi
dvaldi annat, þat er móðir hans kunni kenna honum : œtt-
vísi ok mannfrœðú.
1*