Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1890, Page 73

73
Dönum og frægar hetjur og goðkynjaðar verur
bendlazt við þær, sem valda ruglingi og vekja tor-
tryggni gagnvart öllum fornum ættartölum hjá
fræðimönnum vorra tíma. Hitt virðist mér engri
átt ná, að íslendingar hafi fengið sögur sínar um
Ragnar og forfeðr hans og herskaparveldi þeirra
frá Dönum seint á 12. öld, og sizt af öllu virðist
mér það geta átt sér stað, að misskilin og rangfærð
nöfn úr skrifuðum dönskum konungatölum hafi
komizt inn í hina íslenzku sögusögn. Eins og bæði
Jessen og Storm viðrkenna, sækja munnmælin fátt
í skrifaðar skrár frá erlendum þjóðum, og hví skyldu
hinar íslenzku sögusagnir vera undanþegnar því
lögmáli ? Vitaskuld er það, að íslenzkir rithöfund-
ar á 10. og 14. öld hafa haft ýmislegt eptir Adami
frá Brimum eins og hinir elztu sagnaritarar Dana,
sem fyr var á vikið, en það nær ekki til hinnar
munnlegu sögusagnar á 12. öld, sem Skjöldunga-
saga er sprottin af, og er það hinn mesti skaði,
að hún skuli nú vera týnd að mestu, svoað
ekki er hægt að segja, hvað af frásögum Hauks
Erlendssonar um ættmenn Ragnars er trá henni
runnið.
Dr. Jessen telr sögu Hauks um Gorm gamla (í
þætti af Ragnarssonum) komna frá kaflanum í Ol. s-
Tr. 61—64 k., enda er það auðsjáanlegt, að alt er sama
frásögnin, hvor meðferðin sem eldri kann að vera, en
það sem í þessum kafla stendr um sigrvinningar Gorms,
segir Jessen að sé tilbúningr höfundarins, bygðr á mis-
skilningi og rangfærslu á orðum Adams frá Brimum um
Danakonunga þá, er hann nefnir á undan Hörðaknúti
og Gormi. »Gnúpa« og »Silfraskalli« segir hann að séu
ómöguleg nöfn, sem höf. hafi fundið með því að lesa alt
hrÍDglandi vitlaust hjá Adami (sjá: Undersögelser 74.
bls.). þetta sýnist reyndar næsta ólíklegt, þvíað þótt
hægt sé að mislesa 1 e”ða 2 stafi, þá má það vera meira
en lítil meinloka, að lesa marga stafi skakt í einu orði,
og bæta svo við útí bláinn : »öllum konungum alt suðr