Eimreiðin - 01.07.1899, Page 106

226
eitur og drykkjuskapurinn beinlínis sjúkdóraur, er menn borgi i milj. króna á ári
til þess að fá inn i landið. Eina öfluga ráðið við þessum sjúkdómi sé algert
vínsölubann í landinu, og vill hann að alþingi setji lög um það. Þetta er aðal-
efhið, en þeim, sem vilja sjá, hve vel því er fyrir komið og framsetningin snild-
arleg, verðum vér að vísa í fyrirlesturinn sjálfan, sem óskandi væri að sem allra
flestir vildu kynna sér. Hann er sú atkvæðamesta atlaga gegn ofdrykkjunni og
bezta vörn fyrir vínsölubanninu, sem vér höfum séð, einmitt af því hann er svo
laus við alt ofstæki og öfgar, en setur fram rök sín blátt áfram og sannfærandi.
Á einum stað er þó skýring höf. algerlega ófullnægjandi. Hann spyr, hvað eigi
að láta í landssjóðinn, í tollskarðið, ef vínsölubann sé innleitt. Og því svarar
hann þannig: »Það er fljótsagt: í það á að láta hér á landi eins og einn tíunda
hlutann af þvi, sem þjóðfélag vort mundi græða á afnámi áfengisnautnarinnar.
Meira þarf ekki. Hinum 9/J0 hlutunum getur þjóðin stungið í vasa sinn; það er
ágóðinn.« Þetta köllum vér að svara út í hött. Því það er í rauninni ekkert
svar. Það verður það fyrst, þegar höf. hefir jafnframt sýnt fram á, á hvern hátt,
með hvaða skattálögu eigi að ná þessum */io af gróða þjóðarinnar inn í lands-
sjóðinn. En til þess hefir hann auðsjáanlega ekki treyst sér, enda er það vandinn
mestur.
ÓLAFUR S. THORGEIRSSON: ALMANAK 1899. 5. ár. Winnipeg 1898.
í kveri þessi er auk almanaksins sjálfs snotur saga eftir Dickens og landnámssaga
íslendinga í Nýja-íslandi eftir Guölaug Magnússott, laglega samin; enn fremur
þáttur um mannlegan líkama, ráðaþáttur, um sparsemi, um mæling á vatnsafli
og margir fleiri fróðleiksmolar. Að lokum er skrá j'fir mannalát og helztu við-
burði meðal íslendinga í Vesturheimi síðastliðið ár. Efnið er vel valið og allur
frágangur mjög vandaður, bæði að þvi er snertir mál og stafsetning og eins
pappír og prentun. Kverið er yfir höfuð mjög eigulegt og mundi sjálfsagt margur
á íslandi hafa gaman af að kynna sér það. í almanakinu eru í stað allra dýrlinga-
nafnanna sett nöfn merkra manna, hvenær þeir hafa fæðst og dáið o. s. frv.
Þetta þykir fólki gaman að fá að vita, en um dýrlingana hirða víst fáir nú orðið.
STEFÁN STEFÁNSSON: UM LUNGNAORMASÝKI á Möðruvöllum í
Hörgárdal. (Sérpr. úr Búnaðarr. XI.). í ritgerð þessari er nákvæmlega skýrt frá
megnri drepsótt, er kom upp í fé höf. veturinn 1897 og einu sinni hafði gjört
vart við sig áður, álítur hann að þetta hafi verið lungnaormasýki, er kvað vera
alltíð sýki erlendis, en hingað til óþekt á íslandi, þótt hún sjálfsagt sé þar ekki
nýr gestur. í lungunum úr öllum þeim kindum, sem drápust, fann höf. meira
og minna af ormum, og gjörði ýmsar athuganir um byggingu þeirra og líf. Vær
æskilegt að dýralæknirinn héldi þessum rannsóknum áfram, svo komist yrði að
fastri niðurstöðu um eðli sýkinnar, sem virðist geta orðið allskæð. V. G.
SKÝRSLUR UM HEILBRIGÐISMÁLEFNI heitir mjög þarfur ritlingur,
sem út kom á Akureyri síðastliðið haust, er sýnir ljóslega, að hinn árvakri amt-
maður Norður- og Austuramtsins lætur sér ekki síður ant um heilbrigði manna
en málleysingja. Ritlingur þessi er í tveim köflum og er hinn fyrri þeirra um
næma sjúkdóma, leiðbeiningar fyrir alþýðu eftir Guömund lækni Hannesson, er
hann kveðst hafa samið að tilhlutun amtmanns. Fyrst tekur höf. það skýrt frarn,
að það sé mestmegnis komið undir samvizkusemi, hygni og löghlýðni alþýðu,
hvort takast megi að fvrirbyggja drepsóttir á íslandi; ættu menn að leggja sér