Eimreiðin - 01.01.1921, Page 73

EIMREIÐIN)
UM LISTIR ALMENT
73
Pað er stefna gamla skólans, sem okkur er einna best
kunnugt um, eða að minsta kosti þeim íslendingum, sem
dvalið hafa erlendis. Það gerist því eigi þörf að fara nema
fáum orðum um hana. Það, sem sérstaklega einkennir
hana, er nákvæmni hennar að ná sem best líkingu þess
hlutar, sem hafður er til fyrirmyndar. Hún tekur náttúr-
una eins og hún »kemur af skepnunni«. Þetta er sú teg-
und listar, sem hver einasti maður getur lært með nógu
löngum tíma og ástundun. Listamenn af þessu tagi þurfa
alls ekki að hafa neina skáldiega andagift til að bera, ef
þeir að eins eru gæddir dálítilli smekkvísi. Við höfum
dæmin deginum ljósari í okkar fámenna listamannahóp.
Því við eigum bæði skapandi listamenn og svo »mynda-
smiði«. Eg nefni engin dæmi, því það er ekki vinsælt
verk, að segja sannleikann. Eg vildi að eins eiga gott við
alla menn.
Gamli skólinn hefir til þessa verið einráður um völdin
í öllum helstu listaskólum Norðurálfunnar. Eru Norður-
lönd þar alls ekki undanskilin og síst Danmörk. Þess-
vegna álít eg það mjög varhugaveit, að senda okkar ungu
listamenn þangað, og alveg ófyrirgefanlegt af ungum og
efnilegum mönnum að fara þangað af sjálfsdáðum. Það
er erfitt að brjóta það ok, sem skólarnir hafa einu sinni
lagt á óþroskaðar sálir hinna ungu listamanna. Því augu
þeirra opnast fyr eða siðar fyrir þeirri vissu, að árunum
var þar að miklu leyti eytt til ónýtis og að það tekur þá
ef til vill jafn mörg ár að finna sjálfa sig aftur. Auk þess
ætti íslendingum að fara að verða það skifjanlegt, að þeir
eiga ekkert skylt við láglendisþjóðina, sem dönsku eyjarn-
ar byggir. Eg hefi heyrt íslenska nemendur af sönglistar-
skólanum í Kaupmannahöfn (Köbenhavns Conservatorium
for Musik) hafa það eftir kennurum sinum þar, að þeim
(þ. e. nemendunum) væri ekki til neins að vera að fást
við að semja sönglög, því þeir gætu aldrei gert eins vel
og Beethoven! Er þetta nokkur hæfa? Eg skal viðurkenna
það, að þeir mundu aldrei ná Beethoven; en þeir gætu
orðið betri — á sína vísu.
Enginn taki orð mín svo, að eg vilji sérstaklega eggja