Eimreiðin - 01.01.1921, Síða 102

102
TRÚARBRÖGÐ OG VÍSINDI
IEIMREIÐIN
hans, svo sem Jesús Kristur hefir kent. Trúarskyldan
frá mannsins hlið þá sú, að láta þetta samfélag koma
sem Jjósast fram í lífinu.
Ymsar fleiri skilgreiningar mætti nefna, svo sem þá er
biskupinn i London notaði, er hann kvað trúarbrögðin
fólgin í þekkingu mannsins á ákvörðun sinni og á því,
hverjar leiðir væru til þess að ná þeirri ákvörðun. Skýr-
ing Matthew Arnolds var enn óákveðnari, þar sem hann
lætur trúarbrögðin vera fólgin i siðgæði í sambandi við
geðshræringar.
En hvað sem líður hinnm ýmsu skýringum í þessu efni,
að því er kemur til hinna einstöku trúarbragða, þá ætla
eg ekki í þessu sambandi, að tala um ein einstök trúar-
brögð, heldur þau öll í einni heild. Eru þá nokkur frum-
atriði sameiginleg í öllum hinum mörgu trúarbrögðum?
Rennið augum yfir þau — trúarbrögð Hindúa, Búddatrú,
Parsatrú, Múhameðstrú, grisk-kaþólska kirkjan, nestorí-
anska kirkjan, rómverska kirkjan, enska kirkjan, kalvín-
inska kirkjan, lúterska, öldungakirkjan, gyðingakirkjan,
og hinn ótrauði hjálpræðisher. Hvað er þá sameiginlegt
með þeim öllum? Eg diifist að segja, að eitthvað sé
sameiginlegt, og að það sé viðurkent. Sagði ekki Jesús
Kristur sjálfur, að hann hefði «aðra sauði, sem væru ekki
af þessu sauðahúsi?« Sagði ekki Páll postuli, að »guð
hefði aldrei látið sjálfan sig án vitnisburðar«, jafnvel á
dögum heiðindómsins? Sagði ekki Pétur postuli: »Nú
veit eg, að hver sá sem óttast guð og hegðar sér ráðvand-
lega, er honum þóknanlegur af hvaða þjóð sem hann er?«
Sagði ekki Seneka, einn hinn hreinhjartaðasti heiðinna
manna: »Ekkert verulegt mikilmenni hefir nokkru sinni
lifað án guðs«. Hvert er þá þetta sameiginlega frumatriði,
þessi trú á bak viá ðll trúarbrögðin? Mér skilst að þau
leggi öll megináherslu á þetta: í fj'rsta lagi, að til séu
æðri völd en mannlegur máttur; í öðru lagi, að til sé líf
eftir þetta, ódauðleiki sálarinnar, þótt þar séu fáeinar
undantekningar, og í þriðja lagi, að á manninum hvíli sú
skuldbinding, að breyta rétt, vera réltlátur, miskunnsamur,
hlýðinn skyldunni. Til hvers annars miða trúarbrögðin?