Réttur - 01.02.1925, Blaðsíða 73

Réttur
75
lögð beint og afdráttarlaust á auðlindir náttúrunnar, atvinnu-
stofna og eignir á hverjum stað fyrir sig, þannig að engin stétt
né einstaklingur fái svigrúm til að velta gjöldum af sér á aðra.
j>að er ennfremur fyrsta sporið til þess að jafna aðstöðu manna
og rétt til gæða lífsins, og knýja alla til þess að vinna sér brauð
í sveita síns andlitis.
Kolaverkfallið í Bretlandi.
Helstu kolahéruðin í Bretlandi eru þr.jú. í Norður-Eng-
landi kringum Tyne, þar vinna um háif miljón verkamanna
Svo eru námurnar i Mið-Englandi og vinna þar um 200 þús.
verkamenn. I Wales eru miklar námur, þar sem vinna um 250
þús. verkamenn. í suður-Skotlandi eru einnig námur, þar vinna
næstum 200 þús. verkamenn. Starfræktar námur munu vera
•íokkuð á fjórða þúsund. Bretar voru um eitt skeið mesta kola-
vinsluþjóð lieimsins. En þjóðverjar og Bandarikjamenn eru
keppinautar þeirra á því sviði og kolaframleiðsla hinna síðar-
nefndu er nú komin langt fram úr framleiðslu Breta. Arið 1922
framleiddu Bretar 256 milj. smál. en Bandaríkjamenn 417 milj.
smáh og þjóðverjar 141 milj. smál. Kolanámið hefir verið mik-
ilsverðui þáttur í þjóðlífi Breta, en samkeppnin við aðra hefir
aukið hættuna. Einnig hefir raforkunotkun farið vaxandi i
Bretlandi á seinni árum, og talið er að aðeins fullur 5. partur
af vatnsorku í landinu sé nú tekinn til starfrækslu. Margvís-
legur ágreiningur hefir áður risið út af kolanámure.kstrinum i
Bretlandi, og oft skollið á skæð verkföll. Við verkfallið 1921
taldist hagfræðingum að landið liefði beðið um 200 milj. punda
hnekki. Togstreita, erjur og undirbúningur undir þetta verk-
fall, sem nú geysar, hefir staðið tæpt ár.
Um mitt síðastliðið sumar lá nærri deilum og verkföllum út