Réttur - 01.02.1925, Page 78

80
Ftéttur
l<\iddu. En þegai' reynslan var búin að sýná, að höftin og einka-
leyfin, eins og þeim var beitt, dugðú ekki til þess, og þegar
gallar þess fyrirkomulags voru orðnir óbœrilegir, þá var hugs-
að til umbóta þetta fyrirkomulag, að verslunin væri gefin laus
við öll sérleyfi og höft, þ. e. væri alfrjáls, frí verslun. Og til að
tryggja það að verslunin legði ekki óhæfilega há gjöld á fram-
leiðsluna, með því fyrirkomulagi, var álitið að nægði sú tak-
mörkun, að framböð og eftirspurn hlyti að standast á, t. d. ef
einhver verslun færi að selja við óhæfilega dýru verði, þá risi
upp eða væri til staðar önnur verslun, sem hægt væri þá að
llýja til, eftirspurnin mundi þverra að sama skapi sem vöru-
verðið stigi. þessi framboðssamkepni var svo táknuð eða ein-
kend með orðtakinu frjáls samkeppni. Hugtakið, sem felst í orð-
inu frjáls samkeppni, er þannig sérstakt hugtak, sem táknar alt
annað en fríverslunin sjálf, en þó tengd við fríverslunarhug-
myndina. ])að er líkt samhand á milli þessara orða eða þoirra
hugtaka, sem í þeim felst, eins og á milli einkaieyfis og versl-
unarhaftastefnunnar annarsvegar og orðsins einokun hins-
vegar.
Reynslan hefir nú sýnt að frjálsa samkepnin nægði ekki til
að tryggja það að verslunarkostnaður yrði ekki við óhóf. það
hefir enn orðið að leita ráða og mönnum hefir ekki hugkvæmst
önnur leið liklegri en samvinnustefnan eða kaupfélagsskapur-
inn, þ. e. að almenningur reki verslunina sjálfur á eigin kostn-
að og eigin ábygð. H. St.
Aths. Við efnisyfirlit á kápu síðasta árgangs af Rétti, stóðu
i nokkrum eintökum stafimir St. P. við greinina: „Byltingin í
þýskalandi", en það var misprentun, þvi greinin er nafnlaus.
Til kaupenda. Útkoma þessa árg. af Rétti hefir dregist
lengur en venja er til af sérstökum ástæðum, og eru kaup-
endur beðnir að afsaka það. Á þessu ári verður þeim aftur
brett það upp með stærri og efnismeiri heftum, sem koma út
i haust.. Ritstj.