Andvari - 01.10.1962, Blaðsíða 42
280
KRISTJÁN ALBERTSSON
ANDVARI
blaði, Fjallkonunni, ritstjóri verði Valdi-
mar Ásmundsson, sem hafi verið víða um
land, „helzt við barnahennslu, þó ekki
nema eitt ár í senn á hverjum staðnum, að
því er vér vitum til." Það sé ágizkun ein,
að Jón Ólaf sson „ætli að láta Þjóðólf kulna
út og gerast undirritstjóri hjá Valdimar.
Mun þetta sprottið af því, að Þjóðólfur
hefur ekki sézt nær því þrjár vikur.“
Jón og Valdimar svara í Þjóðólfi 10. nóv-
ember. Valdimar segir m. a. að líklegt sé
að fáir verði til að sitja að samræðum við
Gest Pálsson, „svo ósélegur sem hann er
nú; er öll von til að mennska menn hrylli
við þeim hrúðurkarli, er allur er kaunum
hlaðinn," — en segir þó neðanmáls að í bæn-
um gangi sjúkdómur sá, er nefnist rauðir
hundar. Síðan fylgir stutt frásögn af ævi-
ferli Gests, þar sem m. a. segir að ýmsum
sögum hafi farið af lífemi hans í Höfn,
„svo sem að hann hafi sýnt þar óráðvendni,
t. d. svikið út peninga með ósönnum skýrsl-
um.“ Eftir langt guðfræðinám hafi hann
hafnað allri trú og gjörzt guðníðingur, og
muni á næsta ári ætla að útbreiða þær skoð-
anir í Suðra. Valdimar og Jón Ólafsson
vara við Gesti sem trúleysingja, og vitna
báðir í grein um Turgenjev í Suðra, þar
sem segir: ,,Ið sára þunglyndi Turgenjevs,
en mikla sorg, sem sló dimmum skugga á
allan lífsferil lians, jafnvel hvern staf, er
hann skrifaði, átti ef til vill rót sina að
rekja til þess, að hann fann, að allar inar
dýrustu og fegurstu hugsjónir andans, rétt-
læti, skynsemi, gæðska og almenn gæfa,
eru náttúrunni alveg óviðkomandi, að slíkt
hefur í raun réttri ekkert algildi í hennar
lieimi. Þá liggur ofboð beint fyrir, þegar
skoðað er ofan í kjölinn, að telja allt þess
háttar þoku og reyk, en hallast að náttúr-
unni, sem inu eina sanna.“
Gestur svarar í Suðra 17. nóvember, seg-
ist hafa gert grein fyrir lífsskoðun Turgen-
jevs, ekki sinni — og að engan varði um,
hverju hann trúi, eða trúi ekki; slíkt sé
mál „sem hverjum einstökum manni og
guði komi einum við.“ Síðan fer hann fyrir-
litningarorðum um Valdimar Ásmundsson,
kallar hann flækingsgrey, segir um ritsmíð
hans, að jafn-sóðaleg grein muni „ckki hafa
sézt á prenti í langan tíma í nokkru mennt-
uðu landi.“
Reykjavík 4/12 1883.
Kæri vin!
Beztu þökk fyrir hréfið þitt og þó það
væri nokkuð stutt, þá var það samt gott
og maður hefur þá leyfi til að skrifa stutt
aptur.
Já, satt segirðu það, að ofsóknirnar gegn
mér frá Jóni Ólafssyni og hans kumpán-
um eru nú farnar að fjarlægjast hófið.
Nú í síðasta Þjóðólfi hafa þeir félagarnir
og andafrændurnir Jón og Valdimar eta-
hlerað gegn mér eina volduga agitation
fyrir guðleysi, náttúrlega í þeirri von, að
það væri vænlegasta vopnið til að sigra
mig í augum heimskrar og borneraðrar
alþýðu. Þeir um það, hvað þeir gera; eg
fyrir mitt leyti ætla aldrei að fara að
segja þá ljúga það í blöðunum að eg sé
atheisti, en hitt hef eg rcynt að sýna
fram á, hve öll þessi ofsókn gegn mér
sé perfíð. Þú heldur að rektor sé höfuð-
maðurinn í ofsóknunum. Það er mis-
skilningur, misskilningur og ekkert nema
misskilningur. Rektor er bara skoppara-
kringla, sem Jón Ólafsson snýr. Það er
satt, rektor kann að hata og hann hatar
mig, það veit eg. Eg hef og aldrei séð
meira diabolískt triumfsmil á nokkurs
manns andliti en það sem lagði yfir gula
pergamentsandlitið hans, þegar hann var
búinn að sverja upp á mig þjófnaðar-
orðið. Dilkurinn með láðið sór líka; það
var seinasta bedriftin sem hann gerði hér
áður en hann fór.
Það er annars búið að dæma hér fyrir
bæjarþingsrétti 2 mál mín: eitt af mál-
unum gegn Jóni Ólafssyni út úr ósann-
indamannsyfirlýsingunni: Jón dæmdur í
50 kr. sekt til landssjóðs eða 15 daga
fangelsi og 15 kr. til min í málskostnað.
Sömuleiðis mál mitt gegn Valdemar: V.