Andvari - 01.10.1962, Blaðsíða 93

ANDVAM
ÓLÖGLEG MANNANÖFN
331
kominn glundroða, rugla tvö ólík kerfi
og koma á algerum óskapnaði. En þessi
siður er ekki í samræmi við íslenzkar
nafngiftarvenjur og í beinu ósamræmi
við nafnalögin. Þótt dr. Þorsteinn kalli
nöfn þessi viðurnöfn til hægðarauka, eru
þau allt um það skírnarnöfn og verður
að dæma þau sem slík. En nöfn eins og
Herolds, Hertervig, Hjaltalín, Hjaltason
og Hjartar, svo að dæmi séu nefnd, eru
ekki rétt skírnarnöfn að lögum íslenzkrar
tungu.
En hversu mörg eru þá viðurnöfnin á
fyrrgreindu tímabili? Samkvæmt skýrslu
dr. Þorsteins voru viðurnöfnin 933, en
þau báru alls 3746 manns, 2653 sveinar
og 1093 meyjar (bls. 16). Meira en belm-
ingur viðurnafnanna er borinn af aðeins
einum manni bvert, cn 79 nöfn eru borin
af 10 mönnum eða fleirum, þrjú bin
algcngustu hafa yfir 100 nafnbcra.
En snúum okkur nú að þeim nöfnum,
sem dr. Þorsteinn kallar í bók sinni eigin-
nöfn, og athugum, hversu margt ónefna
má finna þar. Ég hefi gert mér tvenns
konar skrár um þcssi nöfn. í fyrri flokkn-
um eru þau, sem ég hygg, að ajlir, sem
úrskurða ættu, myndu hiklaust telja ólög-
leg. Þessi nöfn kalla ég ónefni. í hinn
flokkinn hefi ég sett nöfn, sem ég tel,
að leita hefði átt úrskurðar um samkvæmt
lögunum, hvort leyfileg væru. Ég mun
síðar ræða, hvernig úrskurður skal feng-
inn. Þessi nöfn kalla ég vafanöfn og tel
þau ekki lögleg, fyrr en úrskurður hefir
fengizt um lögmæti þeirra. Sum nafnanna
í þessum flokki teldi ég persónulega ekki
rétt eða öllu heldur ekki hyggilegt að
banna, einkum ekki þau, sem rnesta tíðni
hafa, en æskilegt væri að útrýma þeim
öllum. Og áreiðanlega mundu sumir ekki
vilja leyfa neitt þeirra.
Ég skal nú gera nokkra grein fyrir,
hvers konar nöfn ég tók í fvrri flokkinn,
ónefnaflokkinn. Mest hcr þar á erlend-
um nöfnum. Ég tck fyrst dæmi um erlend
nöfn, sem eiga sér íslenzka samsvörun
og eiga af þeim sökum ekkert erindi inn
í íslenzkt mál. Nöfnin fara ágætlega
hvert í sínu máli, en miðað við ísienzku
eru þau ónefni. Af karlmannsnöfnum
mætti nefna þessi: Aage, á ísl. Aki,
Arnold, á ísl. Arnaldur, Carlo, Carlos,
Charles, á ísl. Karl, Harald, Harold, á
ísl. Haraldur, Hugo, á ísl. Hugi, Káre,
á ísl. Kári, Knut, á ísl. Knútur, Olaf (-av),
á ísl. Ólafur, Ragnvald, á ísl Rögnvaldur,
Roar, á ísl. Hróar, Rurik, á ísl. Hrærekur,
Svend, á ísl. Sveinn o. s. frv. Sama verður
uppi á teningnum, ef kvenmannsnöfnin
eru athuguð. Ég nefni örfá dæmi: Aase,
á ísl. Ása, Aasta, á ísl. Asta, Astrid, á ísl.
ÁstríSur, Borghild, á ísl. Borghildur,
Gertrud, á ísl. Geirþrúður, Gunh'dd, á
ísl. Gunnhildur, Ingehorg, á ísl. Ingi-
hjörg, Jngrid, á ísl. Ingiríður, Ragnhild,
á ísl. Ragnhildur. Þá tók ég með á þessa
skrá ýmis erlend nafnaafbrigði, sem svo
stendur á um, að þau verða ekki talin
hafa unnið sér rétt til móts við aðra mvnd
sama nafns, sem lengi hefir tíðkazt í
málinu og telja verður, að þar hafi unnið
sér þegnrétt. Nafnið Andrés hefir t. d.
tíðkazt í íslenzku frá því um 1200, en
ekki verður sama sagt um nöfnin Anders,
André, Andreas og Andrew. Nafnið
Kristján hefir 9 nafnbera 1703, en nafn-
myndirnar Christian og Christjern, báðar
með ch, eiga engan rétt eftir íslenzkum
lögum. Ymis afbrigði nafnsins Jón hafa
rutt sér til rúms á síðari árum, þar á
meðal John, Johny og Jean. Jón hefir
tiðkazt í íslenzku frá því á 11. öld. Nafnið
Nikulás er kunnugt frá 12. öld, en Niko-
laj (Nicolai) og Nichólas eru ungar nafn-
myndir, sem engan rétt hafa miðað við
Nikulás. Sama máli gegnir um kvenna-
nöfn, og skulu nú tekin dæmi um þau:
Anne, Annetta, Annie, íslenzka nafn-
myndin er Anna, kunn frá 15. öld, F.Uen,