Andvari - 01.01.1993, Page 67

tryggvi gíslason
Evrópubandalagið
ísland og Evrópa
í þessari grein verður í stuttu máli rakinn aðdragandi að undirritun Rómar-
sáttmálans og gerð grein fyrir upphafi Efnahagsbandalags Evrópu og stofn-
un Evrópubandalagsins. Lýst verður skipulagi og stofnunum bandalagsins í
stórum dráttum og reynt að átta sig á stöðu þess í alþjóðlegu samstarfi.
Einnig verður fjallað um hugmyndir sem bandalagið byggir á og hugað að
menningarlegum og stjórnskipunarlegum þáttum er varða samstarf ríkja
innan bandalagsins. Þá verður stuttlega vikið að fjölbreyttri og sundurleitri
menningu Evrópu og hugað að því hvaða ávinning ísland hefði af hugsan-
legri aðild að bandalaginu.
Alþjóðleg samvinna
Alþjóðleg samvinna hefur frá lokum síðari heimsstyrjaldarinnar aukist á
öllum sviðum. Vegna þessarar samvinnu hafa hugmyndir um tullveldi og
sjálfstæði þjóða verið að breytast og þjóðréttarfræðingar takast á um
grundvallarþætti í þjóðarétti en þjóðaréttur er sú grein lögfræði sem fjallar
unr samskipti þjóða. Vegna byltinga í tækni og gerbreyttra samgangna,
stóraukinna ferðalaga og vegna aukinnar menntunar og þekkingar almenn-
ings á öðrum þjóðum horfir alþjóðasamvinna allt öðruvísi við en fydr
ntannsaldri, að ekki sé talað um fyrir 50 árum, um það leyti sem síðari
heimsstyrjöldinni lauk, og er í hinum vestræna heimi gjarna talað um al-
Þjóðahyggju (internationalism) um þetta fyrirbæri.
Með vaxandi alþjóðahyggju í ríkjum hins vestræna heims er þó ekki öll
sagan sögð. Víða leynist ótti við hið ókomna og enn berast þjóðir og þjóða-
hrot á banaspjót og enn er misskipting og misrétti áberandi og verður sam-
skiptum þjóða fjötur um fót á komandi tímum. Hugmyndir um aukna vald-
dreifingu hafa líka ýtt undir kröfur um aukna sjálfstjórn sem er andstæð
grundvallarhugmyndum þeim sem búa að baki alþjóðahyggju. Fall Sovét-
5 Andvari