Andvari - 01.01.1993, Page 78

76
TRYGGVI GÍSLASON
ANDVARI
stöðugleika í gjaldeyrisviðskiptum út á við og innan bandalagsríkjanna. í
gjaldmiðilskerfinu hefur gjaldmiðill hvers aðildarríkis ákveðið fast gengi
sem miðast við reikningseininguna ECU. Ef gengi gjaldmiðils víkur meira
frá fastgenginu en reglur heimila er gripið til gjaldeyrissjóðs EB ellegar
seðlabankar aðildarríkjanna taka í taumana.
Evrópska gjaldmiðilskerfið EMS hefur haft mikil áhrif til aukins stöðug-
leika. Má nefna að verðbólga í Frakklandi var aðeins um 3% á árunum
1985 til 1990 samanborið við um 11% verðbólgu á árunum 1975 til 1980 og í
Bretlandi minnkaði verðbólgan úr tæplega 14% í liðlega 5% á þessu tíma-
bili. Var talið að sameiginlegur innri markaður án myntbandalags væri dýr
tímaskekkja (an expensive anachronism). Myntbandalag mundi bæta stór-
lega samkeppnisaðstöðu bandalagsins og hvetja fjármálamenn til að grípa
öll tækifæri sem gæfust.
Síðustu misseri hafa hins vegar komið í ljós gallar á evrópska mynt-
bandalaginu. Hefur það reynst vanmegnugt gagnvart spákaupmennsku
hins alþjóðlega auðmagns og hafa fjölmargar grundvallarreglur þess verið
felldar úr gildi og hafa aðildarríki bandalagsins dregið sig í hlé og er jafnvel
fullyrt að myntbandalagið sé úr sögunni í núverandi mynd sinni.
Samstarfsverkefni EB
Eitt af því sem einkennir samstarf EB eru starfsáætlanir aðildarríkjanna
sem eiga að efla einingu innan ríkjanna og auðvelda bandalaginu að ná
markmiðum sínum. Ein djarfasta starfsáætlunin er LINGUA-áætlunin sem
miðar að því að auka tungumálakunnáttu borgara aðildarríkjanna og er að
því stefnt að allir borgarar hafi vald á tveimur tungumálum aðildarríkjanna
auk móðurmáls síns.
Önnur starfsáætlun EB er COMETT-áætlunin (Community Action
Programme in Education and Training for Technology) sem samþykkt var
í framkvæmdastjórninni 1986 og tók gildi í janúar 1987. Markmið áætlunar-
innar er að efla samstarf með háskólum og atvinnuvegum í aðildarríkjun-
um og í Evrópu. Áætlunin ERASMUS (the European Community Action
Scheme for the Mobility of University Students) hefur vakið mikla athygli
og þegar borið góðan árangur. Áætlunin felst í fyrsta lagi í því að efla sam-
starf háskóla í löndum EB. í öðru lagi felst hún í því að styrkja nemenda-
skipti milli háskóla í Evrópu. í þriðja lagi er stefnt að gagnkvæmri viður-
kenningu á háskólaprófum í öllum löndum Evrópu og stuðla með því að
auknu samstarfi háskóla í öllum Evrópulöndum. Hefur verið varið um 30