Andvari - 01.01.1993, Blaðsíða 85

andvari
EVRÓPUBANDALAGIÐ
83
EB og framtíðin
Ljóst er að samvinna þjóða á eftir að aukast á öllum sviðum. Þeirri þróun
fær enginn breytt. Slíkt væri að berja höfðinu við steininn. Miklar vonir eru
líka bundnar við þessi auknu samskipti og samvinnu. Með aukinni sam-
vinnu, bættum samgöngum og fjarskiptum, aukinni menntun og meiri
þekkingu er unnt að tryggja frið og jafnrétti sem er markmið flestra þeirra
stjórnmálahreyfinga sem haslað hafa sér völl í þjóðmálabaráttu í heiminum
- þótt gangi á ýmsu.
Fyrir mörgum er stofnun EB mikilvægt skref í flókinni og margþættri
hugsjónabaráttu sem erfitt er að greina og enn erfiðara að gera grein fyrir.
I fyrsta lagi líta margir sósíalistar á EB sem áfanga í baráttunni fyrir sam-
einingu sósíaliskra afla og eins og sakir standa eru sósíalistar í meirihluta á
þingi EB. Auðvitað er villandi að vitna til hins gamla vígorðs um að „öreig-
ar allra landa sameinist.“ Það er þó á vissan hátt þessi gamla hugsjón sós-
íalista sem m.a. býr að baki draumnum um bandalag allra ríkja Evrópu og
knúið hefur marga sósíalista til fylgilags við EB.
I öðru lagi er EB í augum margra tákn um sigur hinnar frjálsu mark-
aðshyggju og hinnar frjálsu samkeppni yfir kommúnismanum enda þótt
bandalagið byggi á víðtæku hafta- og styrkjakerfi sem á sér fáa líka í sögu
vesturlanda. Andstæðingar bandalagsins segja hins vegar að auðvaldið í
Evrópu hafi sigrað um hríð. Auk þess hafa nokkrir stjórnmálaleiðtogar í
Evrópu orðið til þess að segja að það sem Þjóðverjar töpuðu í síðari heims-
styrjöldinni hafi þeir unnið í EB.
I þriðja lagi sáu margir friðarsinnar - og þá m.a. þeir sem upplifðu ógnir
síðari heimsstyrjaldarinnar - EB sem tryggingu fyrir friði í Evrópu og jafn-
vel heiminum öllum. Hins vegar hafa atburðir síðustu missera sýnt að EB
megnar ekki að koma í veg fyrir styrjaldir í Evrópu né heldur binda endi á
styrjaldarátök.
I fjórða lagi líta forystumenn NATO á sameiginlega utanríkis- og varnar-
stefnu EB sem sigurkrans í baráttu sinni fyrir öflugu varnarbandalagi í Evr-
ópu. Það sem helst skyggir á gleðina er að mörg aðildarríki gamla Varsjár-
bandalagsins hafa látið í ljós óskir um aðild að NATO og EB og þá er óvíst
hver hefur unnið og hver hefur tapað.
Miklar vonir eru því bundnar við EB, ekki aðeins á sviði efnahags- og at-
vinnumála heldur einnig á sviði stjórnmála, hermála og menningarmála.
Margar þjóðir bíða líka málþola eftir því að komast inn í bandalagið. Á
tímabili greip jafnvel sums staðar um sig ótti við að standa utan við, m.a.
vegna einangrunarstefnu EB, og þráfaldlega hefur verið látið í það skína
að ný bandalagsríki verði ekki tekin inn fyrr en eftir gaumgæfilega athug-