Andvari - 01.01.1993, Blaðsíða 88

86
TRYGGVI GÍSLASON
ANDVARI
fjölbreytileiki tungumálanna og hinar gífurlegu andstæður sem er að finna í
stjórnarháttum, menningu, siðvenjum og viðhorfum. Þessum þætti hefur
lítill gaumur verið gefinn enda þótt á hafi verið bent. Ef samvinna Evrópu-
ríkja innan nýrrar ríkisheildar á að takast verður hins vegar að taka tillit til
menningarlegra þátta.
Island og EB
Allsendis er óvíst hver hlutur íslands yrði í EB enda hefur enginn íslenskur
stjórnmálaflokkur lýst yfir áhuga á eða vilja til að sækja um fulla aðild að
bandalaginu enda þótt einstaka stjórnmálamaður hafi talað um að nauð-
synlegt væri að ganga til samninga við EB til þess að fá úr því skorið hvað í
boði væri. Ljóst er hins vegar að með því að gerast fullgildir aðiljar yrðu ís-
lendingar að lúta yfirþjóðlegri stjórn EB og lögum þess um efnahags- og at-
vinnumál. Ríkisstjórn íslands yrði eins konar svæðisstjórn eða hreppsnefnd
í fámennum hreppi í því mikla veldi. Má til gamans geta þess að 260 þús-
und íslendingar eru jafn stórt hlutfall af íbúafjölda EB og 200 Hríseyingar
eru hér á landi. Sem fullgildur aðili fengi ísland einn fulltrúa á þingi EB,
þótt aðeins væri um 40% atkvæðamagns að baki fulltrúanum. Hugsanlegt
er auðvitað að ísland fengi tvo fulltrúa eins og Lúxemborg, þar sem íbúar
eru um 360 þúsund, enda er íbúatalan ein ekki látin ráða, eins og fyrr var
að vikið. En búast má við að lýðræði yrði veikara með aðild enda er það
helsti meinbugur, sem margir stjórnmálafræðingar á Norðurlöndum hafa
séð við stofnanir og stjórn EB, að lýðræði sé þar fyrir borð borið. Valda-
mestu stofnanir EB eru heldur ekki valdar af alþýðu manna og þing EB er
aðeins ráðgefandi - enn sem komið er.
Ekki eru menn heldur sammála um hvaða efnahagslegan ávinning ís-
lendingar hefðu af fullri aðild. Norski hagfræðiprófessorinn Ragnar Frisch
[1895-1973], sem fyrstur manna hlaut Nóbelsverðlaun í hagfræði árið 1969,
taldi að aðild íslendinga að EB væri bæði óhyggileg og hættuleg og leiddi
af sér varanlegt tap fyrir þjóðarbúið í heild. Benti hann á að unnt væri að
tengjast EB á marga aðra lund. Taldi hann fullyrðingar manna um að að-
flutningstollar veiktu samkeppnisstöðu íslands gagnvart bandalaginu
byggðar á misskilningi. í EB ríkti hið „óupplýsta peningaveldi“ þar sem
„auðvaldið hefði frjálst svigrúm“ og einangrunarstefna þess væri hættuleg
heimsfriði og lítil þjóð yrði afskorin þeim vaxtarskilyrðum í heimsviðskipt-
um sem byðust. (Sjá Ragnar Frisch: Aðild að Efnahagsbandalagi Evrópu er
óhyggileg og hættuleg. Reykjavík 1962.)