Andvari - 01.01.1956, Page 16

12
Guðmundur Gíslason Hagalín andvahi
aS íslenzk sérmál skyldu borin fram í ríkisráði Dana. Var það og
grundvallarskoðun þeirra Benedikts, að örugg undirstaða vel-
gengni og velfamaðar íslendinga hlyti að vera sú, að þeir heimtu
úr höndum Dana rétt sinn til fullra umráða yfir öllum sínum
málum. Ef íslendingar lytu að öðru og minna, mundi dönsk
þröngsýni og þekkingarleysi ávallt verða þrándur í götu íslenzks
framtaks og danskir hagsmunir verða látnir sitja í fyrirrúmi um
úrslit höfuðmála, þar sem því yrði á annað borð við komið.
Benedikt Sveinsson hafði í föðurgarði fengið mikinn áhuga
á réttindamálum þjóðar sinnar, lært að líta upp til skömngsins
nafna síns og bundið trúnað við stefnu hans. Þegar tók að sker-
ast í odda með Valtýingum og andstæðingum þeirra, er höfðu í
fylkingarbrjósti feðgana frá Héðinshöfða, hitnaði Benedikt vngra
mjög í hamsi. Hann gerðist brátt í Latínuskólanum forystumað-
ur um fylgi skólapilta við stefnu hins aldna foringja og um and-
blástur gegn Valtýskunni. Þá er hann hafði veriÖ í skólanum
tvo vetur, talaði hann í fyrsta skipti á opinberum fundi. Sá
fundur var haldinn úti á Seltjarnarnesi að tilhlutan Benedikts
sýslumanns. Á þessum árum vann og Benedikt yngri að útgáfu
Dagskrár með Einari Benediktssyni og ritaði greinar í blaðið.
Benedikt hafði snemma dáð Einar, og nú leiddi samstarf þeirra
til vináttu, sem hélzt ævilangt. Benedikt þótti ávallt mikið til
koma frábærra gáfna Einars, og hann hafði mjög miklar mætur
á hinum stórbrotna skáldskap hans. Var Benedikt einn þeirra
manna, sem reyndust skáldinu bezt, þá er halla tók undan fæti,
og það var 1 frásögur fært, að Einar Benediktsson, sem var harla
ómildur í dómum sínum um samtíðarmenn, lét aldrei eitt styggð-
arj'rði falla í garð Benedikts Sveinssonar.
Þegar Benedikt var í Latínuskólanum, var þar mjög róstu-
samt. Sama haustið og Benedikt settist í fyrsta bekk, tók dr.
Björn Magnússon Ólsen við skólastjórn. Hann var stórmerkur
vísindamaður og góður kennari, en reyndist mjög ólaginn skóla-
stjóri. Honum féll afar illa stjórnmálastarfsemi skólapilta, enda
fóru ekki saman skoðanir hans og flestra þeirra í þeim efnum.