Andvari - 01.01.1956, Side 43

andvari
Bcncdikt Sveinsson
39
áform um virkjun þess. Greindi hann oft á við ráðandi verk-
fræðinga í þessum málum, en skoðanir hans og Halldórs Guð-
mundssonar rafmagnsfræðings féllu mjög saman. Skýrði Bene-
dikt afstöðu sína í ítarlegri grein í Fróni, vikublaði „Þversum“-
manna, hinn 24. maí 1919.
IX.
Eftir rimmuna um Sambandslögin árið 1918 gætti Benedikts
Sveinssonar minna en áður í þingdeilum. Kom það meðal ann-
ars af því, að hann var kjörinn forseti neðri deildar 1920 og
yar jafnan síðan forseti, meðan hann átti sæti á þingi, nema
síðasta árið, 1931, en deildarforsetar áttu ekki í þann tíð sæti í
nefndum, og stöðu sinnar vegna er þeim óhægt um að taka
mikinn þátt í umræðum. Þó var Benedikt enn skeleggur í þeim
málum, sem hann takli mestu varða.
Það var í fyrstu skoðun allmargra, að með Sambandslögun-
um hefði verið lengin framtíðarlausn á sjálfstæðismálum þjóð-
minnar, en ennþá fleiri voru þeir, sem renndu huganum alls
ekkert fram í tímann. Benedikt Sveinsson, Bjarni frá Vogi, Sig-
urðiu- Eggerz og Jakob Möller, sem felldi sjálfan forsætisráð-
herrann við mjög sögulegar alþingiskosningar í Reykjavík 1919,
höfðu forystu um að beina hug þjóðarinnar til fulls frelsis. Og
ruargs var að gæta þegar í upphafi: flytja æðsta dómsvald heim
Eá Kaupmannahöfn, koma upp innlendri landhelgisgæzlu, gera
það, sem gert varð, til þess að sporna við því, að jafnréttis-
ákvæði Sambandslaganna yrði íslendingum að tjóni, og stofna
sendiherraembætti í Kaupmannahöfn til þess að tryggja eins og
auðið væri íslenzk áhrif á meðferð utanríkismála. Bjarni Jónsson
frá Vogi lézt árið 1926, og Jakob Möller hvarf af þingi um
skeið 1927, en þeir Benedikt Sveinsson og Sigurður Eggerz
héldu í horfinu í sjálfstæðismálinu. Þeir vildu reyna að tryggja
samstöðu allra flokka um uppsögn Sambandslaganna, og fyrir-
spurn Sigurðar Eggerz til ríkisstjórnarinnar á Alþingi 1928 var
einn liðurinn í starfi þeirra félaga að því marki. Sigurður spurði,