Andvari - 01.01.1956, Page 52

48 Guðmundur Gíslason Hagalín andvari
persóna, og er oft vandséð, við hvem er átt, þar sem samnefni
koma til greina. Er því viðbrugðið, hve nafnaskrá Benedikts er
vandlega unnin og hve mjög hún ber af nafnaskrám þeim, sem
fylgdu hinum fyrri vísindalegu útgáfum. A árunum 1922—30
stjómaði Benedikt söfnun efnis í sögu Alþingis.
Benedikt Sveinsson hafði mikinn áhuga á viðgangi Þjóðvina-
félagsins. Hann var kosinn í stjórn þess árin 1914—15, og for-
seti þess var liann 1918—20. Þá baðst hann undan endurkosn-
ingu, en benti á eftirmann sinn, dr. Pál Eggert Ólason, sem
síðan stýrði félaginu um fimmtán ára skeið af mikilli rögg.
Fjölda greina skrifaði Benedikt í blöð og tímarit — einnig
eftir að hann hætti ritstjórn. Hann vann og í kyrrþey verk, sem
mun hafa haft meiri og víðtækari áhrif á málsmekk almennings
en unnt er að gera sér grein fyrir. Hann las handrit af fjölda
ritgerða og heilla bóka höfunda, sem til hans leituðu, og leiðrétti
fyrir þá orðfærið. Með þetta fór hann mjög dult, og ekki mundi
honum að skapi, að starf hans á þessum vettvangi væri sannað
með dæmum.
Benedikt Sveinsson talaði hreinna mál, svipmeira og fegurra
en flestir aðrir hans samtíðarmenn og brá oft fyrir sig fomum
orðatiltækjum. Þetta er ekki öllum hent, en Benedikt var það svo
eðlilegt, að engum kom til hugar að virða honum það til tilgerð-
ar. Stundum gerði hann sér það til gamans að snúa orðatiltækj-
um, sem honum þóttu óvönduð að máli eður málblæ, til forns
máls. Menn hafa notað og nota enn, ýmist á dönsku eða klaufa-
lega þýddan, málsháttinn: „Af skade bliver man klog, men ikke
rig.“ Benedikt íslenzkaði hann þannig: „Vits lér vá, en vells
eigi“ (vá — tjón, sbr. vátrygging, — vell — auður, sbr. vellauð-
ugur og enska orðið wealth). Fæsta, sem sjá þessa þýðingu í
orðahók Freysteins Gunnarssonar, mundi gruna, að hún sé frá
tuttugustu cild.