Menntamál - 01.12.1954, Blaðsíða 31

MENNTAMÁL
65
reiðhesta úr öllurn sínum tryppum. I>að er misþyrming á börnunt að
láta þau dag eftir dag og ár e£tir ár glínta við viðfangsefni, sem þeim
eru um megn, cn fá ekki að nota líkamskraftana og stunda þá vinnu
sem þau hefðu ánægju af og væru hneigð fyrir.
64: Ríkisvaldið á ekki að miða allan árangur við próf, í því forrni
sem nú er. Meira frelsi þarf að ríkja með tilhögun náms og starfs. Og
ekki þurfa eða eiga allir skólar endilega að vera ríkisskólar. Einka-
skólar, svo sem lýðháskólar Norðurlanda, hafa verið og geta verið
með hæfilegu eftirliti beztu uppeldisstofnanirnar. Afnema t. d. öll
próf í barnaskólum önnur en í móðurmáli og reikningi. Láta nám-
stjórana líta eftir því, að skólarnir ræki sæmilega fræðsluna í les-
greinum með vinnubókum, námsferðum, atliugun á alls konar starf-
semi í nágrenninu o. s. frv. Gefa m. ö. o. kennurunum tíma til að
mennta börnin, eftir Jjví sem kalla má slíkt, er um börn er að ræða,
þ. e. opna hug þeirra og athyglisgáfu, skerpa forvitnina og vekja
löngun til fræðslu um eitt og annað. Nú eru kennararnir önnum kafn-
ir við að troða nokkrum, og raunar ekki fáum, staðreyndum inn í
litla kolla, sem að langmestu leyti vilja losna við það, af því m. a.
að þau skilja ekki þessa „nauðsyn“. Þess vegna vinnst enginn tími
til þess, sem gagnlegra er fyrir börnin. Ég hygg, að allt uppeldi þjóðar-
innar líði við þetta prófaþvarg. Ég hygg og, að samskólar pilta og
stúlkna eigi að vera miklu færri en nú. Og ég er sannfærður um, að
„stúdentsmenntunin," eins og hún er nú, er ólífræn og hentar ekki
eins mörgum og nú sækja hið langa nám. Það þarf vitanlega embættis-
menn og vísindamenn, sem þá götu ganga, en hitt er víst, að þeir, sem
koma úr þeim verksmiðjum, verða hvorki bændur né sjómenn. Og
fullvíst er t. d. á Norðurlöndum, og hið sama myndi koma í ljós hér, ef
athugað væri, að forystumenn í atvinnumálum og félagsmálum ýmiss
konar, þegnskaparstörfum margs konar, eru yfirleitt menn, sem
koma frá styttra námi.
Verlcnám, virðing fyrir vinnu, þegnskylda.
Aukið verknám vilja 31 kennari. Vilja 23 þeirra draga
úr bóknámi, sem fyrr getur, en 8 láta það hlutlaust. 24 vilja
efla virðingu fyrir vinnu og mæla 8 þeirra með því að kom-
ið verði á þegnskylduvinnu unglinga. Af þessum 24 vildu 10
meira verknám, og eru því samtals 31+24-^-10=45 kenn-
arar, sem hvetja til vaxandi vinnusemi. 11 hinna 24 töldu
bóknám vera of mikið, en þar af eru 7 áður taldir meðal
þeirra, sem vildu meira verknám, svo að hér eru alls 23 +
5