Menntamál - 01.09.1964, Qupperneq 33

MENNTAMÁL
27
athygli á lestrarörðugleikum hjá börnum, senr höfðu að
öðru leyti eðlilegan andlegan þroska. Sama ár birtist ritgerð
í brezku læknatímariti eftir augnlækninn Pringle Morgan,
sem nefndist „Sjúkdómstilfelli af meðfæddri orðblindu". í
þessari ritgerð var gerð skilmerkilega grein l'yrir lestrar- og
skriftarörðugleikum vel greinds 14 ára drengs. Þegar dreng-
urinn skrifaði, ruglaði hann röð stala í orðum; nafn sitt
Percy skrifaði liann Precy, song varð scone o. s. frv. (Hlið-
stæð íslenzk dæmi eru: hún sem verður að nú og öfugt,
þrosk í staðinn fyrir þorsk, og skera sem verður að serka.)
Á sama hátt las drengurinn skakkt, og hann hafði átt mjög
erfitt með að læra stafróíið. Hins vegar var hæfni hans í
reikningi mjög góð. Og þar sem engin merki fundust um
áverka eða sjúkdóma í heila og engar upplýsingar lágu
fyrir um slíkt, áleit Morgan, að lestrar- og skriftarvandkvæð-
in ættu rót sína að rekja til meðfædds heilagaila. Og í sam-
ræmi við hugmyndir vísindamanna þeirrar tíðar um skipt-
ingu heilans í afmörkuð svæði dró hann þá ályktun, að
orsökin væri vanþróun þeirrar heilafellingar, sem talin var
miðstöð lestrarhæfileikans.
Athuganir Kerrs og Morgans hrundu af stað víðtækum
rannsóknum á þessu fyrirbæri, sem síðan hefur reynzt vera
talsvert félagslegt vandamál. I kjölfarið fyigdi svo fjöldi rit-
gerða og bóka um lestregðu, sérstaklega af hálfu ensku- og
þýzkumælandi manna. Uppeldisvísindamenn annarra þjóða,
ekki sízt Norðurlandanna, hafa síðan lagt fram drjúgan
skerf til iausnar málsins. Enn er ekkert lát á rannsóknum
á þessu sviði, og mun fráleitt hafa verið skrifað meira um
annað uppeldisvandamál. Þótt ýmislegt hafi þessar rann-
sóknir leitt í ljós um eðli og orsakir lestregðu, er margt enn
hulið, og er það að vonum, þar sem lestur er flókin athöfn
byggð á samstarli margbrotinna líffæra, sem erfitt er að
komast að raun um hvernig starla. En allar kenningar um
orsakir lestregðu hljóta fyrst og fremst að byggjast á þeirri
vitneskju, sem tiltæk er um eðli lestrarstarfsins. Þess vegna