Eimreiðin - 01.04.1931, Síða 52

156
DR. JEAN CHARCOT
eimreiðiN
annað skip hafði áður komisf. En þá þoldi það ekki meira.
Það lak, kolin voru á förum, og skipshöfnin hafði fengið
skyrbjúg. Það var ekkert undanfæri að snúa heimleiðis. —
Árangurinn var samt mikill, því að Charcot hafði fundið ný
Iönd með 3600 km. strandlengju, og enn færði hann náttúru-
gripasafninu í París skýrslur og söfn, sem ekki er hægt að
meta til fjár.
„Pourquoi pas?“ hafði reynst óviðjafnanlega velíþessari ferð,
og næstu árin eftir var það gert út af nátfúrugripasafninu í
París og skóla þeim, sem við það er tengdur (Ecole Pratique
des Hautes Etudes), til vísindalegra rannsókna í Atlantshafi
og Norður-Ishafi,1) og var dr. Charcot ráðinn fararstjóri oS
framkvæmdarstjóri, en skipið var einnig nokkurskonar skóla-
skip fyrir unga sjómenn, sem ætluðu að taka skipsstjórapróf.
— Var Pourquoi pas?“ nálægt eyjunni Guernesey hinn 2. ágúst
1914, og var Charcot einmitt að kenna einum hinna ungu
manna að lesa úr merkjum, sem merkjastöð á landi var að
gefa skipinu. Pilturinn staulaðist fram úr orðinu, en það var
M-o-b-i-l-i-s-a-t-i-o-n (hernaðarútboð). — Kom þetta mjög að
óvöru, því að þeim var enn engin vifneskja komin um ófriðinn.
Dr. Charcot lánaði stjórninni skipið sitt á meðan á stríðinu
stóð, en sjálfur gerðist hann sjálfboðaliði og var settur læknir
við hermannaspítala. Honum fanst lítið til um þetta starf og
hugði, að hann mundi geta gert meira gagn á sjónum, þar
sem þýzkir neðansjávarbátar voru farnir að gera usla mikinn.
Með því, að hann þekti mjög vel hafið í kringum Bretlands-
eyjar, þar sem neðansjávarbátarnir einkum höfðust við, bauðst
hann til að veita þeim eftirför, en flotamálaráðuneyti Frakka
hafnaði boði hans af þeim ástæðum, að þetta væri verksvið
Breta. En þegar hann sneri sér til þeirra, tóku þeir fegins
hendi boði hans, og er það einsdæmi í sögunni, að frakk-
neskur sjóliðsforingi hafi verið gerður skipherra á ensku skipi
og siglt undir enskum fána. — Að stríðinu loknu byrjaði
Charcot hið fyrra starf sitt sem fararstjóri á vísindalegum
rannsóknarferðum í Atlantshafinu, og skal ég stuttlega minn-
1) Á þessum ferðum kom „Pourqvoi pas?“ tvisvar til íslands, 1912
og 1913.
A