Eimreiðin - 01.10.1936, Blaðsíða 66

410
FRUMBÚSKAPUR OG FRAMLEIÐSLUVERÐ
EIMnEIÐlN
íinst, að nú sé að leiða einhvern „ófarnað“ yfir þjóð vora, er alt
annað en það, sem yður hefur dottið í hug. Sannleikurinn er
sá, að þetta er engin ný stefna. Alt frá landnámstíð hefur það
verið kapp allra bænda landsins að hafa sem mestan „afgang“
af framleiðslu sinni, sem þeir gætu selt, til þess að geta veitt
sér þau gæði lífsins, sem þeir þráðu á hverjum tíma. Ef þér
hefðuð gert yður far um að líta á þetta mál í ljósi sögunnar,
en ekki eingöngu frá hinu takmarkaða sjónarmiði hagfræð-
innar, sem vill flokka alla hluti undir fastákveðin kerfi, Þ&
hefði útkoman hjá yður orðið öll önnur en hún nú er. Við
skulum líta rétt sem snöggvast á fornöldina. Landnámsmenn-
irnir reistu sér hér hygðir og hú, en af því að þeir framleiddu
allir sömu vörutegundirnar að heita mátti, varð innanlands-
markaðurinn enginn fyrir afganginn af framleiðslu þeirra.
Þeir sýndust dæmdir til að verða hreinræktaðir „frumbændur“>
staddir hér á hólma úti í reginhafi. En gerðu þeir sig ánægða
með það? Nei, þeir lögðu lífið sjálft í hættu til þess að geta
at'Iað sér þeirra hluta, sem gerði þeim kleift að lifa lífinu eitt-
hvað í líkingu við það, sem annara þjóða ixfenn gerðu á þeim
tímum. Þeir sigldu á smábátum yfir úthafið til þess að selja
„afganginn" af framleiðslu sinni, og væru þeir ekki ánægðir
með árangurinn, tóku þeir það, sem á vantaði, með handafli-
Viljið þér nú ekki líta yfir sögu lands vors frá tíma þessara
manna fram á vora daga og sjá hve víða lcemur fram ánægja
með búskap ,,frumbóndans“, ánægjan með „styrkleikann >
sem liggur í því að verða að húa sem mest að sínu og hafa
sem minstan „afgang“ til að selja? Ég gæti vel trúað því, að
það yfirlit sannfærði yður um, að hin „skakka stefna“, sein
þér fordæmið, sé að minsta kosti eltki beint nýtt fyrirbrigði
í þjóðlífinu, og að það muni þurfa ekki alllítið átak til að
breyta stefnunni. Það þarf meira til en að skipa bændum 1
liagfræðilegt kerfi. Það þarf að gera þá að alt öðrum mönnum
en þeir eru. Það þarf að stryka út úr lífi þeirra þá þrá, sern
hefur verið sterkasta driffjöðrin í sjálfsbjargarviðleitninm
frá fyrsta upphafi mannkynssögunnar. Þeir bændur eru ekki
til á íslandi, sem mundu gera sig ánægða með að lifa ÞV1
„frumbænda“-lífi, sem Þee sýnist vilja innleiða í Þjóðlífi'ð’ ®f
þeir eiga nokkurs annars kost. Og nútíminn hefur skapað sV°